15-mavzu. Uskunaviy dasturlash texnologiyalari. Uskunaviy dasturiy ta'minot

Microsoft firmasidan Quick Basic 4.5 – judda sodda bo‘lib, shu bilan birgalikda Beysikning barcha imkoniyatlarini meros qilib olgan, oldingi talqinlardagi kamchiliklardan holi bo‘lgan va 90 yil boshidagi yangi g‘oyalarni singdirib olgan samarali til. Shuningdek, Quick Basicning dasturlash tilining muhiti ham juda yoqimli.
Uning yutuqlaridan biri- bu foydalanganda tezkor ishlash uchun interpretator usulidan foydalanish muhiti ish usulining o‘ziga xosligidir, yakunaviy sozlangan dasturlarni mashina tiliga o‘tkazish, ya’ni tarjima etish uchun kompilyator qo‘llaniladi. Qbasic dan kompilyator chiqarib tashlangan. QBasic kompyuter dasturiy ta’minotini minimal to‘plamga kiradi. Beysik juda ommabop dasturlash tilidir.
Beysik tilida dastur:
INPUT “N=”; N:DIM A(N)
FOR I=1 TO N
PRINT “A(“;I;”)=”;
INPUT A(I)
NEXT I
S=0
FOR I=1 TO N
S=S+A(I)
NEXT I
PRINT ”Summa”; S
END

Paskal tili - 1970-yilda Niklas Virt tomonidan talabalarni dasturlashga o‘rgatish tili sifatida ishlab chiqilgan. Paskal tili dasturlashning qat’iy usuli bilan yaxshi amal qilish ko‘nikmalarini rivojlantiradi, kompleks dasturlarni ishlab chiqishni osonlashtiradi.
Paskalning asosiy jozibador xususiyatlari - mantiqiyligi, tarkibiy-tartibiy dasturlash konsepsiasini qo‘llab quvvatlash, dinamik xotira bilan ishlash, o‘z ma’lumotlar turlarini yaratish qobiliyati. Paskalda dasturchi har doim o‘zgaruvchilarni va ularning turlarini, nima o‘zgarishi kerakligini aniq ko‘rsatishi lozim. Ma’lumotlarni qat‘iy turlanishi dasturda keskin beparvolik yoki matnlar terishda xatolar sonini kamaytirishiga olib keladi. O‘zining ilk ko‘rinishida Paskal cheklangan imkoniyatlarga ega edi, bu tilning kengaytirilgan versiyasi - TurboPaskal juda kuchli dasturlash tili hisoblanadi. Borland (hozirda Inprise) firmasi tomonidan ishlab chiqilgan TurboPaskal integrallashgan qobig‘i o‘z ichiga tahrirlovchi, kompilyator, komponovshik va sozlovchini olgan va interaktiv ma’lumotnoma tizimi bilan birgalikda Paskal tilida dasturlarni ishlab chiqishni yanada oddiy va yoqimli qilgan.