15-тема. Халықты социаллық ҚОРҒАЎ системасы

Мийнет ресурслары балансларын ислеп шығыў. Мағлыўматлар ҳәм усы Методикаға муўапық әмелге асырылған есап-санақлар тийкарында усы Методикаға 1-қосымшада келтирилген көрсеткишлер системасы бойынша мийнет ресурсларының есап-санақ, есабат прогноз баланслары ислеп шығылады.
Мийнет ресурсларының есап-санақ балансы – мийнет базарының жағдайы ҳәм мийнет пенен бәнтлик ҳаққында тез ҳәм объектив мағлыўмат алыў ҳәмде районлар ҳәм қалалар бойынша айрықша регионлар бойынша, сондай-ақ улыўма республика бойынша жумысқа жайластырыўға мүтәж болған шахслар санын анықлаў мақсетинде мийнет органлары, статистика органлары, экономика органлары тәрепинен биргеликте ислеп шығылады.
Есап-санақ балансы тийкарында жергиликли мәмлекет ҳәкимияты ҳәм басқарыў органлары (ҳәкимликлер) тәрепинен халықты жумыс пенен тәмийинлеў бойынша анық илажларды ислеп шығыў, соннан, регионлар бойынша жумыс орынлары шөлкемлестириў параметрлерин ислеп шығыў ҳәм зәрүрлик болғанда, оған дүзетиўлер киритиў, сондай-ақ жумыссызларды социаллық қоллап-қуўатлаў илажларына бағдарланатуғын финанслық ресурслар көлемин анықлаў әмелге асырылады.
Мийнет ресурсларының есап-китап балансы төмендегилерден келип шыққан ҳалда жылдың ҳәр шерегинде ислеп шығылады:

• 
  бул Методиканың 3.2.1-бәндинде көрсетилген жумыс пенен бәнт болғанлар топарының саны ҳаққында мәмлекетлик статистика есабатының дәслепки мағлыўматлары;
  
• 
  3.2.2-бәндине муўапық анықланған рәсмий емес секторда жумыс пенен бәнт болған шахслар саны ҳәм усы Методиканың 3.2.3-бәндине муўапық анықланған сырт елде мийнет ҳәрекетин әмелге асырып атырған шахслар саны;
  
• 
  усы Методиканың 3.3-бәндине муўапық анықланған экономикалық актив болмаған халық саны;
  
• 
  усы Методиканың 3 ҳәм 3.4-бәндлерине муўапық анықланған жумыс пенен бәнт болмаған халық саны;
  
• 
  усы Методика 3.2.3-бәндиниң b) бөлимине муўапық анықланған эмигрант мийнеткешлер саны. Бунда районлар, қалалар, областлар бойынша мийнет ресурслары балансы есап-китабында жумыс пенен бәнтлик бойынша үй хожалықларын үйренип шығыўға киритилген мийнет эмиграциясы жүзесинен модул сораўларына жуўаплар бойынша алынған сырт елдеги мигрант мийнеткешлер ҳаққындағы мағлыўматлар есапқа алынады.
  

Мийнет ресурсларының есап-санақ балансы усы Методикаға 2-қосымшада келтирилген формаға муўапық регионлар бойынша ислеп шығылады.
Мийнет ресурслары есап-санақ балансын Мийнет ҳәм халықты социаллық қорғаў министрлиги, Экономика министрлиги Мәмлекетлик статистика комитети менен биргеликте ислеп шығады.
Районлар (қалалар) бойынша мийнет ресурсларының есап-санақ балансы тийисли район (қала) Бәнтликке жәрдемлесиў ҳәм халықты социаллық қорғаў орайлары тәрепинен есабат шерегиниң ақырғы айынан кейинги айдың 20-күнинен кешикпей ислеп шығылады ҳәм Қарақалпақстан Республикасы Мийнет ҳәм халықты социаллық қорғаў министрлигине, областлар ҳәм Ташкент қаласы мийнет ҳәм халықты социаллық қорғаў бас басқармаларына, сондай-ақ Мәмлекетлик статистика комитетиниң регионаллық басқармаларына жибериледи.
Регионаллық басқармаларға усыныс етилетуғын есап-санақ балансына районлар ҳәм қалалар бойынша үй хожалықларын үйренип шығыў нәтийжелериниң тәртипке салынған мағлыўматлары (кесте формаларында) қосымша етиледи.
Қарақалпақстан Республикасы Мийнет ҳәм халықты социаллық қорғаў министрлиги, областлар ҳәм Ташкент қаласы мийнет ҳәм халықты социаллық қорғаў бас басқармалары Экономика министрлиги ҳәм Мәмлекетлик статистика комитетиниң регионаллық басқармалары менен биргеликте алынған мағлыўматлар тийкарында ҳәм усы методикада көзде тутылған тәртип-қағыйдаларға муўапық ҳәр бир район (қала) бойынша есап-санақ балансларын ислеп шығады. Бунда улыўма республика бойынша мийнет ресурслары қоспа (жыйналған) балансын ислеп шығыўда жетилистирилген бажыхана декларациясы бойынша статистика есабаты мағлыўматлары, мийнет эмиграциясы мәселелери бойынша изертлеўлер материаллары ҳәмде Сыртқы мийнет миграциясы мәселелери агентлиги ҳәм Сыртқы жумыслар министрлигиниң сырт елдеги консуллық мекемелери мағлыўматлары тийкарында алынған эмигрант мийнеткешлер ҳаққындағы мағлыўматлар есапқа алынады.