16-ma’ruza: Birlamchi tibbiy yordam ko‘rsatish asoslari

Oyoq  suyaklarining  sinishi.  Son  suyagi  skeletning  eng  katta  va  eng  mustahkam  suyagi 

bo‗lib, u vertikal holatda 1500 kg dan ko‗proq og‗irlikni ko‗taradi. Bundan yuqori bo‗lgan kuch 

yoki og‗irlik ta‘sirida son suyagi sinishi mumkin. Son suyagining sinishi og‗ir jarohatlar qatoriga 

kirib,  bunda  yumshoq  to‗qimalar,  qon  tomirlari  qattiq  shikastlanadi,  ko‗p  qon  yo‗qotiladi, 

ko‗pincha  travmatik  shok  holati  kuzatiladi.  Son  suyagining  yuqori,  o‗rta  va  pastki  qismlari 

sinishi  tafovutlanadi.  Son  suyagining  yuqori  qismi  sinishi  (bo‗yin  va  boshchasi)  sinishning 

taxminan  yarmini  tashkil  etadi  va  u  tos-son  bo‗g‗imi  bilan  yiqilishdan  yuzaga  keladi.  Bunday 

sinishlar ko‗pincha qariyalarda (70 yoshdan oshgan) kuzatiladi. 

 Simptomlari: qov va tos-son bo‗g‗imi sohalarida og‗riq, shish va bemor oyog‗ini ko‗tara 

olmaydi. Son suyagining o‗rta va pastki qismi sinishi bevosita og‗ir predmetlar va harakatdagi 

transport  vositalarining  urilishidan,  yuqori  balandlikdan  yiqilganda,  shuningdek  yiqilish 

vaqtidagi bilvosita kuchli ta‘sirdan (bu ta‘sir suyakning buralishiga va haddan tashqari egilishiga 

olib  keladi)  yuzaga  kelishi  mumkin.  Simptomlari:  singan  joydagi  og‗riq,  oyoq  bilan  harakat 

qilishning  ilojsizligi.  Tizza  bo‗g‗imining  sinishlari  bevosita  kaltak  ta‘sirida,  tizza  bilan 

yiqilganda  yoki  balandlikdan  yiqilib oyoq bilan  tushganda  yuzaga keladi. Ko‗pincha tizzaning 

qopqoq suyagi sinishi kuzatiladi.  

Sinishning  belgilari:  og‗riq,  konturlarning  tekislanishi  va  bo‗g‗im  aylanasining 

kattalashishi. Paypaslab ko‗rilganda bo‗g‗im ichida suyuqlik borligi seziladi.