16-маъруза. Электростатика. Режа

13.Агар майдон кўп заряддан ташкил топган бўлса, майдоннинг берилган нуқтасидаги электр майдон кучланганлигини қандай аниқлаш мумкин?

Масалалар

1-масала(электр зарядни сақланиш қонуни ва Кулон қонуни).
Масала шарти: Иккита бир хил шарча 8 нКл ва -4 нКл зарядга эга. Шарчалар туташтирилиб яна аввалги жойига қўйилди. Бу зарядлар(зарядланган шарчалар)ни ўзаротаъсир кучлари қандай ўзгарди?
Берилган: q₁=8нКл, q₂=-4нКл.
Топиш керак: F₁/F
F₁ – шарчаларни ўзаротаъсиридан кейинги кулон кучи;
F – шарчаларни ўзаротаъсиридан олдинги кулон кучи;
Ечим:
Берилган маълумотларни СИ системасига ўтказамиз:
q₁ = 8 нКл = 8·10^-9 Кл.
q₂ = -4 нКл = - 4·10^-9 Кл
Иккита шарчадан иборат система берк бўлганлиги учун, бу системага кирувчи зарядларнинг йиғиндиси электр зарядларининг сақланиш қонунига биноан доимийдир: q₁₊ q_2=Q 
Шарчалар бир хил бўлганлиги учун, уларни туташииш натижасида заряд қайта тақсимланади ва шарчалар заряди бирдай бўлади(q₁ = q₂= q):
q_{1 +} q₂=2 q
q =_Q/2=(q_{1 +} q₂)/2 =(8-4)/2=2 нКл =2·10^-9 Кл.
Ўзаротаъсиргача:
F=k q₁ q₂ / Ɛ₀ r²
Ўзаротаъсирдан кейин:
F₁=k q q / Ɛ₀ r²=kq² / Ɛ₀ r²
Бу кучларнинг нисбати: F₁/F= q²/ q₁ q₂


Жавоб: F=8 F₁