18-маъруза. Ўзгармас электр токи. Режа

Занжирни биржинсли бўлмаган қисми учун Ом қонуни.
Занжирни(э.ю.к. манбаига эга бўлмаган) бир қисми учун Ом қонуни
(10)
Ўтказгичдаги ток кучи ўтказгич учларидаги потенциаллар фарқига пропорционал:
R – ўтказгични электр қаршилиги (Ом).
G=1/R ўтказгични электр ўтказувчанлиги(Сименс).
1См – қаршилиги 1Ом бўлган электр занжир участкасини ўтказувчанлиги.
Тўлиқ занжир учун Ом қонуни.

6- расм
6 - расмда келтирилган берк занжирда , -ток манбаининг ички қаршилиги, R-ташқи қаршилик (11)


§ 2. Ўзгармас токнинг иши ва қуввати. Жоуль- Ленц қонуни.
Энди кучланиш таъсирида бўлган R қаршиликда ўзгармас токнинг q зарядни кўчиришда бажарган ишни кўрайлик.
Биламизки, бу ишга тенг.
(1) формулани ва Ом қонунини ҳисобга олсак, токнинг бажарган иши учун қуйидаги формулалар ҳосил бўлади:
(12)
(12) формулани ҳар бирини вақтга боғласак, ўзгармас ток қуввати учун ифодалар ҳосил бўлади:
N=I U
N=I² R (13)
A=U² / R
Ишни ўлчов бирлиги - Жоул, қувватни ўлчов бирлиги - Ватт. Электротехникада системадан ташқари киловатт-соат деган бирлик ишлатилади:

Қаршиликда бажарилган ишнинг ҳаммаси иссиқликка айланади, демак ажралиб чиққан иссиқлик миқдори:
(14) га тенг.
Бу ифода Жоуль-Ленц қонуни деб юритилади.
Жоуль-Ленц қонунини қўлланилиш чегараси: агар занжирни қўзғалмас қисмида электр энергияни фақат иссиқлик энергиясига айланиши рўй берса(барча иш ўтказгични иситишга кетади, A=Q) Жоуль-Ленц қонуни ўринли бўлади.


§ 3.Тармоқланган занжирлар. Кирхгоф қоидалари.
Тармоқланган занжирлар ўзини номи билан бир нечта тармоқдан иборат эканлигини англатиб турибди (расм-7).

7-расм
Ушбу чизмада учтадан ортиқ бўлган токли ўтказгич тугунда туташган.Тугунга кирувчи ток мусбат, чиқувчи ток манфий ҳисобланади.