19-mavzu. Vallar va o’qlar. Reja: Umumiy ma`lumot. Vallarni hisoblash

Vallarning mustaxkamligini hisoblashning aniqlashtirilgan usuli
Bu usulning taqribiy usuldan asosiy farqi shuki, bu usul bilan hisoblashda ta`sir etuvchi mometlardan tashqari, xavfli kesimlardagi kuchlanishlar konsentrasiyasi, valning geometrik o’lchamlari hamda sirt tozaligining kuchlanishlar qiymatiga ta`siri ham e`tiborga olinadi. Bu usulga ko’ra, valning xavfli kesimi uchun extiyot koeffisienti aniqlanib, ruxsat etilgan qiymati bilan solishtiriladi, ya`ni
, (330)
bu yerda faqat egilish bo’yicha aniqlangan extiyot koeffisienti; - faqat buralish bo’yicha aniqlangan extiyot koeffisienti.
Bu yerdagi kuchlanishlar sikli o’zgarmas qismining mustaxkamlikka ta`sirini e`tiborga oluvchi koeffisientlar qiymati 61-jadvaldan olinadi.
Ma`lumki, kuchlanishlar siklining o’zgaruvchan qismi, o’zgarmas qismi,
(331)
bu ifodalardagi va ning qiymatlari, materialga qarab, maxsus jadvallardan yoki quyidagi taqribiy munosabatlar asosida aniqlanishi mumkin:
} (332)
bu ifodalardagi va ning qiymatlari, materialga qarab, maxsus jadvallardan yoki quyidagi takribiy munosabatlar asosida aniqlanishi mumkin:

61-jadval

Po’latlarning xili	Koeffisientlar
Uglerodli yumshoq po’lat O’rtacha uglerodli po’lat Ligerlangan po’latlar	0,15 0,20 0,25	0,05 0,10 0,15

diametri har xil bo’lgan vallardagi chidamlilik chegarasining har xil bo’lishini hisobga oluvchi koeffsient (bu koeffisient 146-shakldagi grafikdan aniqlanadi); - detal` sirti tozalik darajasining chidamlilik chegarasiga ta`sirini hisobga oluvchi koeffisient (bu koeffisient 147-shaldagi grafikdan topiladi); kuchlanishlar koncentrasiyasini hisobga oluvchi koeffisientlar (bu koeffisientlar 62-jadvaldan olinadi).
62-jadval

Konsentrasiya manbai
Galtel r/d=0,02 ( )0,06 0,10	2,5 1,85 1,6	3,5 2,0 1,64		1,8 1,4 1,25	2,1 1,53 1,35
O’yiqcha r/d=0,02 (t=r) 0,06 0,10	1,9 1,8 1,7	2,35 2,0 1,85		1,4 1,35 1,25	1,7 1,65 1,5
Ko’ndalangiga o’tkazilgan teshik a/d=(0,05…0,025)	1,9	2,0		1,75	2,0
Shponka uchun mo’ljallangan o’yiqcha	1,7	2,0		1,4	1,7
Shlislar	1	1		1	1
Presslab o’tkazish	2,4	3,6		1,8	2,5
Rez’bali birikma	1,8	2,4		1,2	1,5