1985 йилда мактаб дастурига ―Информатика ва ҳисоблаш техникаси асослари‖ фани киритилди

---

1-вариант 
1. 
1985 йилда мактаб дастурига ―Информатика ва ҳисоблаш техникаси асослари‖ фани киритилди, 
1986 йилда еса педагогик олий таълим муассасалари ўқув режасига ―Информатика ўқитиш 
методикаси‖ курси киритилди ва шу йилдан бошлаб «Информатика и образование» номли методик 
журнал ўз фаолиятини бошлади. Илмий фанлар таснифланишига асосан ушбу ахборотлашган жамият 
томонидан қўйилган мақсадларга мос равишда ривожланишининг замонавий босқичида 
информатикани ўқитиш қонуниятларини ўрганувчи фан янги ―Информатика ва ахборот 
технологияларини ўқитиш назарияси ва методикаси‖ деган ном олди. Аммо ўқув курслар, дарсликлар 
ва меъѐрий ҳужжатларда фаннинг ески ―Информатика ўқитиш методикаси‖ номи ҳам кўп 
қўлланилмоқда. Информатика ўқитиш методикасининг ривожланишида кибернетика елементлари, 
алгоритмизатсиялаш ва дастурлаш, мантиқ елементлари, ҳисоблаш ва дискрет математикаси ва х.к. 
ларнинг мазмун ва мақсадларининг дидактик тадқиқот ишлари муҳим ўринга ега. Информатика ва 
ахборот технологияларини ўқитиш назарияси ва методикасига узлуксиз таълим тизимининг барча 
буғинларидаги: мактабгача таълим, бошланғич талим, умумий ўрта таълим, ўрта махсус таълим, олий 
таълим, информатикани мустақил ўзлаштириш, масофавий таълим ва х.к. даги информатикани ўқитиш 
жараѐниго оид тадқиқотларни киритиш лозим. Ҳозирги кунда замонавий педагогик фан олдига ҳар 
бир бўғин ўз хусусиятидан келиб чиққан ҳолда ўз муаммоларини қўймоқда. Информатика ва ахборот 
технологияларини ўқитиш назарияси ва методикаси фани бугунги кунда жадаллик билан 
ривожланмоқда, чунки ахборот технологияларининг ривожланиши билан уларни назарий ва амалий 
асослари фан мазмунида ўз аксини топиши лозим. ―Информатика ва ахборот технологияларини 
ўқитиш назарияси ва методикаси‖ информатикани ўқитишнинг умумий мақсадидан келиб чиққан 
ҳолда ўз олдига қуйидаги вазифаларни қўяди: 
Информатика йўналишидаги фаннинг мазмунини ҳамда фаннинг муайян мақсадини аниқлаш; 
қўйилган мақсадга еришиш учун ўқитишнинг ташкилий шакллари ва ратсионал методларини ишлаб 
чиқиш ва таълим муассасасига ва ўқитувчиларга тақдим етиш; информатика ўқитиш воситаларини 
(ўқув қўлланма, дастурий таъминот, техник таъминот) ўрганиб чиқиш ва улардан фойдаланиш 
юзасидан тавсиялар ишлаб чиқиш. 
2. 
Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастурига кириш учун «Пуск» тугмасини босамиз, «Программў» (Все 
программў) ни танлаймиз ва «Маcромедиа» бўлимини босганимиздан сўнг, Миcромедиа Дреамwеавер 
МХ дастурини юклаймиз: 
Танлаб бўлгандан сўнг, экранга Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастури ишга тушади. 
Унинг ишчи ойнаси қуйидаги кўринишда бўлади 
Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастурида қуйидаги бўлимлар Филе, Эдит, Виеw, Инсерт, Модифй, 
Техт, Cоммандс, Сите, Wиндоw, Ҳелп жойлашган. 
Филе - бўлими тайѐрланган ѐки тайѐрланаѐтган саҳифалар устида амаллар бажаради, яъни файлларни 
очиш, беркитиш, сақлаш, чоп этиш каби амалларни бажаради; 
Эдит – бўлимида саҳифалар таҳрирланади; 
Виеw - бўлимида Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастури ишчи ойнасининг кўринишини бериш 
мумкин: код, код ва саҳифа, саҳифа; 
Инсерт – турли хил расмлар, жадваллар, фреймлар, тугмачалар, формалар ва ҳ.к. ларни жойлаш 
ишлари шу бўлимда бажарилади; 
Модифй – бўлимида саҳифанинг хусусиятлари, ички ва ташки ишоратлари, жадвал ва фреймлар 
яратиш каби амаллар бажарилади; 
Техт – ишчи столдаги матнлар устида турли хил амаллар: ранг бериш, ўлчам қўйиш, сарлавҳа ѐки 
абзатс ва ҳ.к. бажариш мумкин; 

---

Cоммандс-саҳифа учун турли хил буйруқлар бажарилади; 
Сите – тайѐрланган сайтлар устида турли хил ишлар олиб борилади; 
Wиндоw - бўлимида Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастуридаги ишчи ойнанинг кўриниши 
ўзгартириш ишлари олиб борилади; 
Ҳелп- Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастури ҳақида маълумот олинади. 
Инсерт бўлими 
Миcромедиа Дреамwеавер МХ дастурида Инсерт бўлими жойлашган бўлиб, унда қуйида бандлар 
жойлашган бўлиб: 
унинг қуйи қисмида 
- дастурнинг коди 
- дастурнинг саҳифаси ва коди 
- дастурнинг саҳифа 
кўринишлари жойлашган. 
Бу бандлар орқали тайѐрланаѐтган саҳифанинг ҲТМЛ тилидаги кодига ѐки саҳифасига ўтиш учун 
қўлланилади. 
Инсерт бўлими орқали расмлар, формалар, фреймлар, жадваллар, Маcромедиа Флаш ва Фиреwоркс 
дастурларига ўтиш мумкин. 
3. 
Дастурлаш тиллари ва уларнинг классификасияси. Информатсион технологияларининг жадал суратлар 
билан ривожланиши, Интернетнинг пайдо бўлиши, янгидан янги ва маълум мақсадларга 
мўлжалланган программалаш тиллари ва муҳитлари яратилди ва яратилмоқда. Уларга мисол сифатида 
дБасе, КАРАТ, ЛИСП, ФохПро, Симула, Делпҳи, Висуал Басиc, Висуал C++ ҲТМЛ, Жава, Жава 
Сcрипт каби тиллар ва программалаш муҳитларини келтириш мумкин. Ҳозирги кунга келиб обйектга 
йўналтирилган ва визуал программалаш технологиялари кенг тарқалмоқда. Ҳар бир алгоритмик 
тилнинг ўз алфабити махсус белгиси ва бирикмалари, операторлари, конструксиялари бўлади ва улар 
маълум бир синтактик ва семантик қонун қоидаларга буйсинади. C++ Буилдер дастурлаш тили. 
Хозирги вақтга келиб компъютер оламида кўплаб дастурлаш тиллари мавжуд. Паскал, C++, Делпҳи ва 
бошқа дастурлаш тилларидир. C++ дастурлаш тили универсал тилдир. У УНИХ сист эмаси билан 
боғланган бўлиб, бу системада ишлатиладиган бир қанча дастурлар C++ тилида ѐзилган. C++ Денис 
Ритчи томонидан 1972 йили УНИХ типидаги оп эрасион сист эмаларини яратиш учун 
лойиҳалаштирилган. Борланд C++ дастурлаш тили Wиндоwс учун мўлжалланган бўлиб, унинг 
биринчи версияси Wиндоwс операцион система қобиғида ишлаган. Борланд C++ дастурлаш тили – бу 
дастурларни қайта ишлаш мухити бўлиб, Wиндоwс операцион системасида ишлайди.