1боб. Мухандислик графикасини ўқитиш методикасининг умумий масалалари Режа

Format, chizma hoshiyasi va asosiy yozuv - o'quvchilar hamma chizmalar standartlarda ko'rsatilgan belgilangan formatdagi chizmachilik qog'ozlarida bajarilishini yaxshi bilishlari kerak. Maktab amaliyotida A4 (297x210) formatli chizmachilik qog‘ozi qolaniladi. A3 (297x420) formatdan ham foydalanish mumkin.
Chiziq turlarini tushuntirishda o'qituvchi o'quvchilar e’tiborini quyidagi holatlarga qaratib o'tishi zarur:
Agar chizmadagi hamma chiziqlar, masalan, ko'rinar va ko'rinmas kontur chiziqlari, shtrixlash chiziqlari, o‘q, o'lcham va chiqarish chiziqlari bir xil shakl va qalinlikda chizilsa, bunday chizmani o'qish imkoniyati bo'lmas edi. Xuddi shunga o'xshab har bir chizmakash (konstruktor) bir xil o'rinda har xil chiziqlardan, masalan ulaming biri o'q chiziqiami shtrixpunktir chiziqlar bilan, kontuming ko'rinmas chiziqlarini esa shtrix chiziqlar bilan, ikkinchisi esa teskari tartibda bajarsa, bunday chizmalami o'qishda katta qiyinchiliklar tug'ilar edi. Shuning uchun ham chizma bajarish bo'yicha dastlabki standartlar ichida «Chizma chiziqlari» qabul qilingan. Ushbu tushuntirishni o'qituvchi oldindan tayyorlangan 2-3 ta ko'rgazmali plakat (30-shakl) yordamida bayon qilsa o'quvchilarda ^c nziq turlari va ulaming ahamiyati haqidagi tushuncha mustahkam
shakllanadi.




29-шакл. Чизиқ турларидан ўқувчилар учун топшириқ намунаси.
Синфда бажариладиган график ишлар учун ўқувчиларни олдиндан талаб қилинган форматли чизмачилик қоғозига чизма хошиясини чизиб тайёрлаб келишига ўргатиш зарур.
30-шакл. Чизиқ турларини ўрганиш бўйича топшириқ вариантига мисол

Синф доскасида ёки плакатда ўқувчиларга асосий ёзув қандай бажарилиши ва унинг жойлаштириладиган ўрни тушунтирилади.

Чизма шрифтлари хақида маьлумот.

Ўқувчиларни бир нечта дарсда ёзувларни шрифтда тўғри бажаришга ўргатиш мумкин эмас ва бунинг иложи йўқ. Шунинг учун ўқувчиларни шрифт ёзиш бўйича лоимий машқ бажариб боришга ундаш керак. Шу ерда уларга киши дарахти кўринишини чизма шрифтларини эгаллашга хеч қандай боғлиқ эмаслиги тушунтирилади. Ёзувлар (рақамлар,шартли белгилар,сўз ва гаплар) чизманинг ажралмас қисми бўлиб уларнинг бажаришга катта этибор бериш керак.

Мактаб ўқувчилари учун шрифт турини танлашда ёзувлар ва ўлчам қўйиш учун кўпроқ қулай бўлган стандартлардаги В типидаги оғма шрифтлардан фойдаланиш тавсия қилинади. Умумтаьлим мактабларидаги чизмачилик дастури шрифтлари чуқур ўрганишни талаб қилмайди. Шғунинг учун хам ёзувларнинг шакли стандартларга яқинлашса кифоя.