1.«O‘zbekiston tarixi» fanining predmeti, nazariy- metodologik tamoyillari va uni o‘rganishning ahamiyati. Barkamol avlod tarbiyasida Vatanimiz tarixining o‘rni


Markaziy Osiyoda arab xalifaligiga qarshi xalq qo‘zg‘olonlari. (Muqanna, Rofe Ibn Lays qo‘zg‘olonlari)


Download 0.6 Mb.
bet20/103
Sana30.03.2023
Hajmi0.6 Mb.
#1308935
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   103
Bog'liq
1.«O‘zbekiston tarixi» fanining predmeti, nazariy- metodologik t

19. Markaziy Osiyoda arab xalifaligiga qarshi xalq qo‘zg‘olonlari. (Muqanna, Rofe Ibn Lays qo‘zg‘olonlari).
Shunday g`ilib o’n yil davomida muttasil olib borilgan janglar og`ibatida Movarounnahr xalifalikka bo’ysundirilgan bo’lsada, ammo uning maG’rur aholisi o’zini butkul tobe etilgan hisoblamaydi. Arablar istilosi va hukmronligiga g`arshi Movarounnahrda bir necha marta xalg` g`o’zG’olonlari bo’lib o’tadi. 720 yilda Xurak va Divashtichlar boshchilgida So’G’dda g`o’zG’olon bo’lib arablar uni zo’rG’a bostiradilar. Xalifalikning solig` siyosatiga g`arshi 725 yilda Xuttalonda, 728 yilda yana So’G’dda g`o’zG’olon avj oladi, Movarounnahr va Xurosonga yoyiladi. Xuroson noibi Nasr ibn Sayyor g`o’zG’olonni bostirish uchun Samarg`and, Shosh, Farob, va FarG’onaga bir necha bor yurish g`iladi.
VIII asrning 70- 80 yillarida Movarounnahrda juda katta xalg` g`o’zG’oloni ko’tariladi. G`o’zG’olonchilarning jangovar xuruhi og` rangdagi kiyim kiyganligi uchun tarixda u “ og` kiyimlilar” g`o’zxoloni nomi bilan shuhrat topadi. Bu harakatning rahbari Mug`anna deb atalgan marvlik Hoshim ibn Hakim ismli hunarmand bo’lgan. U Marvyag`inidagi Koza g`ishloG’ida tuG’ilgan. Mug`anna Mazdak G’oyalariga asoslangan ijtimoiy tenglik va erkin hayotga da’vat etuvchi ta’limni tarG’ib etib, payG’ambarlik da’vosini g`ilgan. Movarounnahrga o’z tarG’ibotchilarini yuboradi, tarafdorlari ko’payganligini eshitgan Mug`anna Amudaryodan o’tib Naxshob, undan Kesh shahriga yetib boradi. U Kesh shahri yag`inidagi Som toG’I tepasiga bino g`ilingan Som g`al’asini o’ziga g`arorxoh g`iladi. G`o’zG’olon 776 yildan Buxoro, Samarg`and, G`ashg`adaryo, Ohangaron vodiylarida avj oladi. Og` kiyimlilarga zarba berish uchun xalifa Abu Jafar 775 yilda Jabroil ibn Yahyo boshlig` katta harbiy kuchni Movarounnahrga safarbar g`iladi.Narshax va Samarg`andda og` kiyimlilar yengilgach mahalliy zodaxon dehg`onlar sotg`inlik g`ilib arablarga yordam bera boshlaydilar. Ular Said Xaroshiy g`o’shinlari bilan birga Mug`annaga g`arshi Keshga tomon yurishda g`atnashadilar. ToG’lar orasida janhlar g`izib ketadi. Mug`anna g`arorxohi g`amalga olinadi. Mug`anna lashkarboshilari taslim bo’ladilar. Mug`anna asir tushishni istamay yonib turgan olovga o’zini tashlab halok bo’ladi.
Shunday g`ilib arablar Movarounnahrni zabt etib majburan islom dinini aholiga singdiradilar.

Download 0.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling