2 – ma'ruza mavzu: Tog` jinslarining g’ovakligi, yoriqligi va kovakliligi

2.2. Yoriq kollektorlarning yoriqlilik intensivligi, 
ochiqliligi va g`ovakliligi 

Yoriq kollektorlarni mukammal o’rganish natijasida 
ularning foydali bo’shliqlarini harakterlovchi asosiy 
omillar - yoriqlilik intensivligi, ochilganlik va 
g`ovaklilik ekanligi aniqlanadi. Bu omillarning 
miqdoriga qarab yoriq kollektorlarni ishlatish, ularga 
ta'sir ko’rsatish va quduqlar ostki qismini maxsus 
moslamalar bilan jihozlash usullari tanlanadi. Shuning 
uchun ham yoriq kollektorlar uchun bu omillar alohida 
ahamiyatga egadir. 

Yoriq kollektorlarning yoriqlilik intensivligi hajm (T) 
va yuza (R) yoriqliklari bilan belgilanadi.

Kollektorlarning hajm yoriqliligi intensivligi, tog` 
jinsining bir hajm birligiga to’g`ri keladigan yoriqlar 
yuzasining yarmi bilan o’lchanadi: 

---

---

Tog` jinslarining bosimlar ayirmasi mavjudligida o’zidan suyuqlik yoki 
gaz o’tkazish qobiliyatiga o’tkazuvchanlik deyiladi. 
L
P
P
F
k
Q





)
(
2
1
Darsi qonuni 
Tog` jinslarining o’tkazuvchanligi 

---


Tabiatda umuman hech narsa o’tkazmaydigan jismlar 
yo’q. Shuningdek tog` jinslaridan ba'zilari juda yaxshi 
o’tkazuvchan (qum, qumtosh), ba'zilari juda ham kam 
o’tkazuvchan (loy, slanets va b.) bo’ladi. 
Tajribalarning ko’rsatishicha, tog` jinslarining 
o’tkazuvchanligi gaz, suv va neft uchun har xil bo’lar ekan.

Haqiqatan ham, neft va gaz konlarini ishlatishda bu narsa 
tasdiqlandi. 

---