2- mavzu. Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanining huquqiy asoslari

3. Mehnatni muhofaza qilishning xolati ustidan Davlat nazorat va tekshiruv organlari amalga oshiradilar.
Mehnat muhofazasi qoidalariga rioya etilishi maxsus davlat organlari va jamoatchilik tomonidan nazorat qilib boriladi. Qonunlarga, shu jumladan, Mehnat muhofazasiga oid qonunlarga rioya etilishi ustidan OʻzR Bosh prokurori va unga boʻysunuvchi prokurorlar umumiy nazorat olib boradi. Mehnat muhofazasi haqidagi qonun talablarini buzgan korxonalarga moliyaviy-iqtisodiy jazo choralari, ularning mansabdor shaxslariga nisbatan esa institutizomiy?, maʼmuriy-huquqiy, jinoiy javobgarliklar qoʻllanishi, ular aybi bilan yetkazilgan moddiy zararlar qoplantirilishi mumkin.
Mehnatni muhofaza qilishning me’yor va qoidalariga rioya etilishi ustidan jamoat tekshiruvini kasaba uyushmasi va xodimlarning boshqa vakillik organlari amalga oshiradilar (mehnat kodeksi 223- modda). Davlat nazoratini quyidagi organlar amalga oshiradi; tog texnik nazorati, texnika nazorati, qishloq texnika nazorati, sanitariya nazorati, energetika nazorati, avtomobil nazorati va boshqalar.
O’zbekiston Respublikasining markaziy kasaba uyushmasining qo’mitasi qoshidagi mehnatni texnikaviy va xuquqiy inspektorlari korxonada nazorat tekshirishni amalga oshiradi. Korxona nazorati- xo’jalikda, mehnatni muhofaza qilish xizmat xodimlariga yuklanadi.
Jamoat nazorati - bu ishni xo’jalik yoki korxonaning kasaba uyushmasi qo’mitasi qoshidagi komissiyalar amalga oshiradi.
qishloq xo’jalik ishlab chiqarishning o’ziga xos tomonlariga qarab ma’muriy jamoat nazorat uch bosqichda amalga oshiradi, birinchi bosqich brigada, ikkinchi bosqich- bo’limda va uchinchi bosqichda - xo’jalik yoki korxona raxbarlari amalga oshiradi.
Nazorat savollari :

1. 
   O’zbekistonda mehnat muhofazasi qanday tizimlardan iborat?
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasi Kostitustiyasi qachon qabul qilingan?
   
3. 
   O’zbekiston Respublikasining mehnatni muhofaza qilish to’g’risidagi qonun qachon qabul qilingan?
   
4. 
   O’zbekiston Respublikasining mehnat qonunlari kodeksi qachon qabul qilingan?
   
5. 
   O’zbekiston Respublikasining mehnatni muhofaza qilish tugrisidagi qonun necha bulim va necha moddadan iborat?
   
6. 
   O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 286-sonli qaroriga asosan baxtsiz hodisalarni tekshirish to’g’risidagi Nizom qachon qabul qilingan ?
   
7. 
   Kasaba uyushmaning mehnat muhofazasini tashkil etishdagi rolini tushuntiring.
   
8. 
   Xavfsizlik texnikasi buyicha o‘qitishda yuriqnomalarning turlarini ayting.
   

9.Maxsus kiyim boshlar va shaxsiy himoya vositalari nima uchun beriladi ?