2. Absolyut muǵdarlar haqqında túsinik hám olardıń túrleri Salıstırmalı muǵdarlar haqqında túsinik hám olardıń kórsetiliw

1.Statistikaliq kórsetkishler haqqinda túsinik hám olardiń túrleri

Statistikada kórsetkishler úyrenilip atirg`an hádiyselerdiń mug`darliq táreplerin kórsetip beredi. Olar úyrenilip atirg`an protsessler sanin, kólemin, dárejesin, qatnasin aniqlaydi. Statistikaliq kórsetkishler ekonomikaliq kategoriyalardi sáwlelendirip, óz ara baylanisli mug`dar hám sipat táreplerine iye.  
Misali, kárxana qárejetlerin alayiq. Oniń mug`dar terepi belgili bir summa esaplanadi. Sipat tárepi, kárxana qárejetlerine qanday qárejetler qosiladi hám qanday qárejetler qosilmaydi. Buni biliw ushin qárejetlerdiń ekonomikaliq tábiyatin hám arnawli hújjetlerdi úyreniw talap etiledi.
Statistikaliq kórsetkishler degende aniq makan hám waqit sharayatindag`i massaliq hádiyse hám protsesslerdiń jag`dayin, rawajlaniwin, strukturasin, óz-ara baylanislarin xarakterlewshi  ólshemler túsiniledi
Statistikaliq kórsetkishler sistemasi degende massaliq protsesslerdi hám olardiń belgilerin óz-ara baylanista sálelendiriwshi, bir biri menen baylanisli bolg`an kórsetkishler kompleksi túsiniledi. .
Statistikaliq kórsetkishler biliw, basqariw ayrimlari qollap quwatlawshi funktsiyalardi orinlaydi.
Statistikaliq kórsetkishlerdiń biliw funktsiyasiniń mánisi sonnan ibarat olar úyrenilip atirg`an hádiyse hám protsesslerdiń jag` dayi, rawajlaniwi, bag`dari hám intensivligin kórsetedi. Basqariw funkiyasinda olar basqariwdiń áhmiyetli elementine aylanadi. Bazar ekonomikasi sharayatinda bul funktsiyaniń roli jánede artadi. Misali, shártnamalardiń orinlaniwi, fizikaliq hám yuridikaliq shaxslarg`a kórsetilgen xizmetler sipatiniń joqarilawi kárxana imidjine úlken tásir kórsetedi.hár bir menedjer bul kórsetkishlerdi jaqsilawg`a háreket etedi.

Statistikaliq kórsetkishler hár qiyli funktsiyalardı orinlawı olardiń túrlerin bahalaydi. Statistikaliq kórsetkishler a) úyrenilip atirg`an hádiyselerdiń mazmuni boyinsha kólemli (sanli) hám sipat kórsetkishlerge; b) uliwmalastiriw dárejesi boyinsha invidual hám uliwmalastiriwshi kórsetkishlerge; v) protsesslerdi úyreniw xarakterine qarap bir waqitli hám periodli kórsetkishlerge bólinedi.

2.Absolyut muǵdarlar haqqında túsinik hám olardıń túrleri

Statistikalıq baqlaw, svodkalaw hám gruppalaw ámelge asırılǵannan soń úyrenilip atırǵan hádiyse hám protseslerdiń kólemin, muǵdarın, dárejesin táriplewshi qatar kórsetkishlerge iye bolamız. Bul kórsetkishler baslanǵısh esap maǵlıwmatları tiykarında ulıwmalastırılǵan hám qayta islengen muǵdarlar bolıp olar:

•Absalyut;

•Salıstırmalı;

•Ortasha kóriniste bolıwı múmkin.

Statistikalıq baqlaw nátiyjesinde dáslep absolyut sanlar alınadı, soń sol sanlar tiykarında ortasha hám salıstırma muǵdarlar esaplanadı.