|
Ulıwma absolyut muǵdarlar degende baqlanıp atırǵan toplamnıń hár bir birligin emes, bálkim onıń qosındısın táriplewshi muǵdarlar túsiniledi. Olar baslanǵısh statistikalıq baqlaw materialların svodkalaw nátiyjesinde alınadı. Bunday absolyut muǵdarlarǵa gruppadaǵı yaki instituttaǵı ulıwma studentler sanı, awıl-xojalıǵındaǵı barlıq egin maydanı, zavodtaǵı jumısshılardıń miynet haqı fondı mısal bola aladı. Demek, ulıwma absolyut muǵdarlar mánisi jaǵınan birdey bolǵan jeke absolyut muǵdarlardıń qosındısı. Bunı tómendegishe jazıw múmkin:
Aum=a +a +a +...a=
Aum-ulıwma absolyut muǵdar;
a1 ... an - baqlanıp atırǵan birlikler (jeke absolyut muǵdarlar).
Ulıwma absolyut muǵdarlar hádiyse hám protsesslerdiń ulıwma sanın, kólemin, qunın ózinde sáwlelendirip, belgili xojalıq, tarmaq, oblast, mámleket imkaniyatın xarakterleydi. Absolyut muǵdarlar:
•Naturada;
•Shártli naturada;
•Pulda;
•Kompleks ólshew birliklerinde kórsetiliwi múmkin.
Natura ólshew birligi degende úyrenilip atırǵan hádiyseniń ishki qásiyetin kórsetiwshi awırlıq, uzınlıq, kólem hám basqa birlikler túsiniledi. Máselen, islep shıǵarılǵan kómir tonna, xalıq sanı-adam, egin maydanı - gektar, basıp ótilgen jol - kilometrlerde kórsetiledi.
Bazı quramalı hádiyselerdi eki hám onnan artıq ólshew birlikleriniń óz - ara birikpesi menen xarakterlewge tuwra keledi. Máselen, júk transportınıń orınlaǵan jumısı - tonna/km (tasılǵan júk kólemi hám basıp ótilgen jol), jumıs waqtı - adam-saat yaki adam kúni (islegen kún yaki saat hám adamlar sanı), tutınılǵan elektr energiya kilovatt - saat (kilovatt hám saat) hám basqalarda kórsetiledi.
Solay etip, quramalı hádiyselerdi kórsetiwshi eki hám onnan artıq ólshew birlikleriniń óz-ara birikpesi statistikada kompleks ólshew birlikleri delinedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
