2 amaliy mashg‘ulot sharli tegirmon Hisobi Ishdan ko‘zlangan maqsad

3-rasm. Tegirmonning sharlar bilan yuklash vaznini aniqlash uchun sxema.
Baraban xaddan tashqari ko‘p to‘ldirilganda xam, (3b-rasm)sharlar materialni yaxshi tuymaydi.
Amalda yuklash koeffitsienti k_z=0,260,32 (3v-rasm) bo‘lganda eng yaxshi natijalarga erishiladi.
SHarli tegirmonlarning unumdorligi juda xam ko‘p faktorlarga bog‘liq bo‘lgani sababli, ularning xammasini nazariy tenglamalarda ifoda qilishning imkoni yo‘q. SHuning uchun amalda asosiy faktorlarning bir qismini xisobga olgan xolda, taxminiy empirik tenglamalar yordamida xisoblanadi.
Sement korxonasini loyixalashda tegirmonning unumdorligi (t/soat) quyidagi formuladan topiladi:
_(2.7)
bu erda: V-tegirmon barabaninining foydalili qismining hajmi, m³; D-qoplamali barabanning ichki diametri, m;G-maydalash jismlarining og‘irlik kuchi, N;
g-tegirmonning solishtirma unumdorligi, t/kVtsoat; k-tuyish darajasiga nisbatan olinadigan koeffitsient.
SHarli tegirmonning quvvati, aylanib turgan barabanga, sharlarni yuqoriga ko‘tarish, ularga zarur aylanma tezlikni yaratish va barcha qarshilik kuchlarni engish uchun sarflanishini xisobga oladigan formulalar orqali hisoblanadi.
, kVt (2.8)
bu erda, G-maydalash jismlarining og‘irlik kuchi, N; R-barabanning ichki radiusi, m;


Masala: SHarli tegirmon hisobi uchun quyidagi berilgan ma’lumotlardan foydalanamiz: 2-jadvaldagi 1-variant bo‘yicha: maydalash jismlarining massasi,G=9,65t; barabanning aylanishlar chastotasi, n=26,4ayl/min; qoplamali tegirmon barabanining ichki diametri, D=1500 mm; tegirmonning barabanining foydalilik hajmi, V=4,94m³;barabanninguzunligi, L=5605 mm; tegirmonning solishtirma unumdorligi, g=0,05 t/KVtsoat; Barabanning aylanishining chastotasini, tegirmon unumdorligini va yuritgichning quvvatini hisoblang.
2-jadval

№	Maydalash jismlarining massasi,G, t	Qoplamali tegirmon barabanining ichki diametri, D mm.	Tegirmonning barabanini foydalilik hajmi, V, m^3	Barabanninguzunligi, L mm	Tegirmonning solishtirma unumdorligi, g t/KVtsoat	Pulat sharchaning diametri, mm	Pulat sharchaning massasi, kg
1	9,65	1500	4,94	5605	0,05	15	0,014
2	9,55	1600	4,98	5800	0,045	20	0,033
3	9,45	1550	4,96	5850	0,04	25	0,064
4	9,35	1650	5,00	5860	0,055	30	0,128
5	9,25	1700	5,20	5865	0,04	40	0,294
6	9,15	1750	5,40	5875	0,05	50	0,58
7	9,05	1800	5,60	5880	0,045	60	0,98
8	9,00	1850	5,80	5890	0,055	70	1,60
9	9,65	1900	5,96	5885	0,052	80	2,35
10	9,55	1950	6,00	5950	0,046	90	3,41
11	9,45	2000	6,20	6000	0,048	100	4,62
12	9,35	1500	4,94	5605	0,052	110	6,09
13	9,25	1600	4,98	5800	0,055	120	8,03
14	9,65	1750	5,00	5605	0,05	15	0,014
15	9,55	1800	4,96	5800	0,045	20	0,033
16	9,45	1850	5,00	5850	0,04	25	0,064
17	9,35	1900	5,20	5860	0,055	30	0,128
18	9,25	1950	5,40	5865	0,04	40	0,294

Echish: Barabanning aylanishining chastotasini (2.3)formula yordamida hisoblaymiz:

(2.4) formuladan barabanning aylanishining kritik chastotasini topamiz:

(2.7) formuladan sharli tegirmonning unumdorligi topamiz:
= 6,45*4,94*1,5*(9,65/4,94)*0,8*0,05*1,4=5,2t/soat
bu erda: V-tegirmon barabanining foydalilik hajmi, m³; D-qoplamali barabanning ichki diametri, m; G-maydalash jismlarining vazni,t; g-tegirmonning solishtirma unumdorligi, t/kVtsoat; k-tuyish darajasiga nisbatan olinadigan koeffitsientk=1,4;
Yuritgichning quvvatini (2.8) formula yordamida hisoblaymiz:


=0,01*9650*0,86=82,99 kVt.


Nazorat savollari.
1. SHarli tegirmonlar qayerlarda ishlatiladi?
2. SHarli tegirmonning ishlash prinsipini tushuntiring.
3. Barabanning tuzilishi va to‘siqlarning mavjud yoki yo‘qligiga qarab qanday turlari mavjud?
4. Silindrsimon va konussimon tegirmonlar qanday jismlar bilan to‘ldiriladi?
5. Tegirmonlar qanday rejimda ishlaydi?
6.Tegirmonning ichki yuzasi nima bilan qoplanadi?