2-боб. Ер ишлари технологияси ва механизациялаш § 10. Грунтларнинг ќурилиш ћоссалари


 Телескопик ишчи жихозида ер ишларини бажариш


Download 3.39 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/98
Sana18.11.2023
Hajmi3.39 Mb.
#1784689
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   98
Bog'liq
2.боб 10-26пр

15.6. Телескопик ишчи жихозида ер ишларини бажариш
Ушбу ишчи жихози ќазилмалар, тўкмалар ёнларини текислашда, 
хандак, траншея ва каналлар ости ва ёнларини силлиќлашда ќўлланилади 
(15.6.1-расм). 
Учинчи 
ўлчам 
гурухли 
экскаваторларга, 
алмашлаб 
ишлатиладиган ишчи жихози сифатида, ишлаб чиќарилади. 
2.16-расм. Телескопик иш жихозли экскавторнинг ишлаш схемалари 
а -тўкма ёнларини текислаш; б-асос ва майдонларни текислашв-тор 
жойларни ва ќувур атрофларини текислаш. 


83 
Телескопик ишчи жихози ускуна асосий кўрсатгичлари бурилиш 
платформаси ёрдамида стрелани харакатлантирмасдан, фаќат чўмични 
бошќариб ишлаш шартидан келиб чиќиб, белгиланади.Сабаби юќоридаги 
шарт бажарилганда текислаш ва силлиќлаш ишларида юќори аниќликка 
эришилади. 
Телескопик ишчи жихози бино ва иншоотлар ичида, коммуникациялар зич 
ўтказилган, юќори аниќлик талаб ќилинадиган шароитларда жуда ќўл келади 
ва бошќа уни алмаштирадиган машина ва ускуналар мавжуд эмас. 
15.7. Драглайн экскаваторлари билан ер ишларини бажариш 
технологияси
Драглайн (инглз. dragline – чўмичи стрелага темир арќон орќали 
уланган экскаватор). Драглайнлар грунтни ќазиб олиб , асосан ерга ташлаб 
ишлаш учун мўлжалланган экскаватор саналади. Драглайнлар технологик 
кўрсаткичлари бўйича, нисбатан кенг фронтли ва универсал экскаватор 
бўлиб, сув хўжалиги ва мелиоратив ишларни механизациялашда кенг 
ќўлланилади . 
Драглайнлар ўзи турган сатћдан пастдаги грунтни ќазишга 
мўлжалланган ва грунтни сув остидан ќазиб олиш имкониятига эга. Айрим 
ћолларда драглайнлар ёрдамида грунтни транспорт воситаларига ортиб 
ишлаш ћам мумкин. Лекин бунда тўѓри, тескари чўмичли экскаваторларга 
нисбатан иш унумдорлиги 20% га камаяди. 
Бундай ћолатни экскаватор ишчи циклининг узунлиги ва чўмичнинг 
темир арќонга осилганлиги билан изоћлаш мумкин. Сабаби темир арќонга 
илинган чўмични автосамосвал кузови марказига тўѓирлаб энг кўпи билан 1 
метр баландликдан чўмичдаги грунтни тўкиш экскаватор машинистидан 
юќори касб маћоратини талаб ќилади. 
Драглайн экскаватори технологик параметрлари унинг стреласининг 
горизонтга нисбатан ўрнатилиш бурчагига боѓлиќ. Шуниниг учун экскаватор 


84 
техник кўрсаткичларида икки хил 30 º учун алохида , 45 º учун алохида 
кўрсатгичлар келтирилади. .
Драглайн 
экскаваторнинг 
афзаллиги 
унинг 
кавлаш, 
тўкиш 
радиусларининг ва кавлаш чуќурлиги билан тўкиш баландликларининг 
катталигидадир. Драглайн экскаватори занжир тасмали юриш механизми 
билан таъминланган, чўмич сиѓими 2,0 м
3
гача, ички ёнув ћаракат манбаъига 
эга. 
15.7.1-расм. Драглайн экскаватори забойининг элементлари: 
1-збой; 2-ташќи чегара устки нуќтаси; 3- забой ташќи ёни; 4- ташќи чегара 
остки нуќтаси; 5- забой таги; 6- забой ички ёни;7-забой ёнидан ќирќиб 
олинаётган грунт ќатлами ;r
1
-забой устки чегараси радиуси;r
2
- забой остки 
чегараси радиуси; r
3
-забой ташќи остки чегараси радиуси; r
4
= R

- забой 
ташќи устки чегараси радиуси; h
c
- чўмич билан ќирќиб олинаётган грунт 
ќалинлиги. 
 
Экскаватор танлашда ишчи ўлчамларини ћар тарафлама текшириб 
кўриш маќсадида ќуйидаги шартларнинг бажарилишига эътибор берилади


85 
1) R
тўк 
≥ A/ 2 
 
 
 
 
 
 
2) Н
тўк 
> h
тт

 
 
 
 
 
3) Н
кав 
> h 
бу ерда, А– ќазилма бўйича иш кўлами, ќазилма тупроќтепаларнинг 
жойлашишига боѓлиќ. Тупроќтепа бир томонда бўлганда (15.7.2-расм) : 
-трапециясимон шакл учун
A=b+2 mh + а + m
1
h
TT
+b
TT,
м
-учбурчаксимон шакл учун
А=b+2mh+a+m
1
h
TT
, м
Юќоридаги шартлар бажарилса, экскаватор ќазилмани бир ўтганда ќазиш 
имкониятига эга бўлади. Агар биринчи ва иккинчи шартлар бажарилиб, 
кейинги шарт бажарилмаса, ер ости сувининг сатћига ва тўкиш 
баландлигига ќараб ќазилма чуќурлиги бўйича икки поѓонада ќазилади, яъни 
H
кав
>h/2 
H
тўк 
>h/2+h
TT
бу ерда, Н
кав
, Н
тўк
-экскаваторнинг энг катта ќазиш чуќурлиги ва энг катта 
тўкиш баландлиги, м.
 


86 
mh
b
m
A
C
C 2
R
R
в
4
тук
кав
3
6
2
h
5
1
9
m
m
8
7
h
ту
к
2.0
mh
a
mh
mh
1.0
M
4
3
6
2
5
1
M
R
к
ов
'
'
'
'
'
'
'
d
ур
К
R
тук
r
Б
Б
M
9
8
7
'
'
'
д
R
1
1
2
R
a

Download 3.39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling