2. Detalning xizmat vazifasi 5

7. Tanlangan texnologik jarayonni asoslash

Texnologik jarayonning loyihalashda quyidagi talablarga rioya qilish lozim bo‘ladi:

1. 
   Vaqtdan yutish uchun qo‘llaniladtgan texnologik jarayondan foydalanish.
   
2. 
   Xaddan ziyod qimmatbaho metall kesuvchi dastgohlar va kesuvchi asboblardan foydalanmaslik.
   
3. 
   Iloji boricha stadartlashgan va normallashtirilgan asbob–uchkunalardan foydalanish.
   
4. 
   Zamonaviy loyihani tashkillash usullarini ishlash.
   
5. 
   Iloji boricha detalni bir o‘rnatishda ko‘proq yuzalariga ishlov berishga erishish.
   

Bular texnologik jarayonni arzonlashtiradi va ishlab chiqarilayotgan maxsulot tannarxini kamaytiradi.
Texnologik jarayonni loyihalashning asosiy shartlaridan biri bo‘lgan zagatovka tanlashda biz detalimizning massasi hamda geometrik shakliga eng mos keladigan, mexanik ishlov berishda kam chiqindi chiqadigan va kam mexnat, vaqt talab qiladigan bolg‘alash usulida olingan zagatovkadan foydalanamiz.
Berilgan detalimizni tayyorlash uchun zagatovkaga mehanik ishlov berishda optimal tanlangan texnologik jihozlar majmui quyidagilarni tashkil etadi:
005 va 010 – operasiyalar uchun ishlab chiqarish korxonasining mexanik ishlov berish syexida mavjud bo‘lgan dastgohlarga bog‘liq holda universal tokarlik dastgohi 16K20 ni tanlab olamiz. Berilgan detal qopqoq, gabarit o‘lchamlari ø110 mm l=29 mm bo‘lgani uchun bu eng optimal tanlov hisoblanadi ([4], 4.7–j, 163–b).

Ishlov beriladigan eng katta diametr	(mm)	400
Markazlar orasidagi masofa	(mm)	710 ... 2000
Shpindelning aylanishlar chastotasining pog‘onalari soni	(ta)	24
Shpindelning aylanishlar miqdori	(min)	12.5 ... 1600
Keskichtutgich o‘lchamlari	(mm)	25x25
Surish pog‘onalari soni: bo‘ylama ko‘ndalang	(ta)	22 24
Surishlar miqdori: bo‘ylama	(mm/ayl)	0.05 ... 2.8
ko‘ndalang		0.025 ... 1.4
Elektrodvigatel quvvati	(kVt)	10
Dasgohning gabarit o‘lchamlari	(mm)	2505 x 1190

015 operasiya, Detalimizning B yuzasidagi bir – biridan bir xil masofada joylashgan 4 ta teshikka ketma – ket mexanik ishlov berish uchun 2K52 modelli radial parmalash dastgohi ([4], 4.36–j, 189–190 b).

Parmalashdagi eng katta diametr	(mm)	25
Surishdagi eng yuqori kuchlanish	(N)	4000
Shpindel markazidan dastgoh ustunigacha bo‘lgan masofa	(mm)	300 ... 800
Shpindel ostidan asosgacha bo‘lgan masofa	(mm)	0 ... 1000
Shpindelning vertikal harakat yo‘li	(mm)	130
Shpindelning aylanishlari miqdori	(min)	63 ... 1600
Shpindelning surishlar miqdori	(mm/ayl)	0.1, 0.15, 0.2
Elektrodvigatel quvvati	(kVt)	1.5
Dasgohning gabarit o‘lchamlari	(mm)	1800x1015

020 gorizontal frezalash operasiyasi uchun universal 6R80G modelli gorizontal frezalash dastgohini tanladik ([4], 4.36–j, 186–b).

Shpindeldan stolgacha bo‘lgan masofa	(mm)	50 ... 350
Staninidan mtol markazigasa bo‘lgan masofa	(mm)	180 . . . 340
Shpindeldan xobotgacha bo‘lgan masofa	(mm)	123
Ish stolining o‘lchamlari	(mm)	800x200
Stolning surishlar miqdori bo‘ylama va ko‘ndalang vertikal	(mm)	25 ... 1120 12.5 ... 560
Shpindelning aylanishlari soni	(min)	50 ... 2240
Elektrodvigatel quvvati	(kVt)	3
Dasgohning gabarit o‘lchamlari	(mm)	1520 x 1875

Biz qo‘llayotgan jixoz va moslamalar standartlashgan, dastgohlar yuqori unumdorlikka ega, shu sababli yuqorida qo‘yilgan talablarga javob beradi.
8. Taklif etilgan texnologik moslama, kesuvchi asbob va o‘lchov asboblarni tavsifi va eskizi.
Detalimizni tayyorlashda tokarlik vintqirqish dastgohida mahkamlash uchun uch mushtchali patrondan foydlanamiz. Uch mushtchali patronda tsilindrik detallarni mahkamlab ishlov berishda juda qulay va oson. Sababi uch mushtchali patronda erkinlik darajasini yo‘qotish qulay. Detalni tez bo‘shatib, qotiriladi.
3-rasm. Uch mushtchali patron eskizi.



4-rasm. Uch mushtchali patronning umumiy ko‘rinishi.
Detalimizni tayyorlash uchun tokarlik o‘tuvchi keskich va yo‘nib kengaytiruvchi keskichdan foydalanamiz. Tashqi yuzalariga ishlov berish uchun o‘tuvchi keskichdan va ichki teshikni kattalashtirish uchun yo‘nib kengaytiruvchi keskichdan foydalanamiz.

5-rasm. O‘tuvchi keskich eskizi.

6-rasm. Yo‘nib kengaytiruvchi keskich eskizi.

Detalimizni ishlov berilgandan so‘ng nazorat qilish uchun o‘lchovchi asboblardan foydalanamiz. Bularga shtangentsirkul, mikrometr va boshqalar kiradi.





7-rasm. Shtangentsirkul umumiy ko‘rinishi.

8-rasm. Mikrometr eskizi.
1-skoba, 2-tutgich, 3-sterjen, 4-mahkamlovchi vint, 5-o‘q, 6-baraban, 7- sirpangich(treshetka).



9-rasm. Mikrometrning umumiy ko‘rinishi.