2-laboratoriyaliq jumıs. Topıraqtın` ko`lem ha`m salıstırmalı salmag`ın anıqlaw ha`m olar tiykarında gewekligin esaplaw

2-laboratoriyaliq jumıs. Topıraqtın` ko`lem ha`m salıstırmalı salmag`ın anıqlaw ha`m olar tiykarında gewekligin esaplaw
Topıraqtın` ulıwma fizikalıq qa`siyetlerin anıqlaw
Topıraqtın` en` tiykarg`ı ulıwma fizikalıq qasiyetlerine ko`lem salmag`ı yamasa topıraqtın` tıg`ızlıg`ı, salastırmalı salmag`ı yamasa topıraqtın` qattı fazası tıg`ızlıg`ı ha`m topıraqtın` gewekliligi kiredi.
Topıraqtın` ko`lem salmag`ın anıqlaw
Jumıstın` maqseti: Topıraqtın` ko`pshilik qa`siyetleri onın` tıg`ızlıg`ına yag`nıy onın` ko`lem salmag`ına baylanıslı boladı sonlıqtan qa`legen topıraqqa sıpatlama bergende onın` ko`lem salmag`ın a`lbette anıqlawımız kerek boladı.
Topıraqtın` ko`lem salmag`ı degenimiz-ta`biyg`ıy halatta saqlang`an topıraqtın` absolyut qurg`aq jag`dayında ko`lem birliginin` massag`a qatnası bolıp esaplanadı ol grammlarda sm³ penen beriledi. Ko`lem salmaqtı anıqlag`an waqıtta topıraqtın` massasın anıqlap topıraqtın` barlıq geweklikleri menen qosıp ko`lemine salıstırıladı. Sonlıqtan topıraqtın` ko`lem salmag`ı ha`r waqqıtta onın` qattı fazası tıg`ızlıg`ınan yag`nıy salastırmalı salmag`ınan kishi boladı. Topıraqtın` ko`lem salmag`ı ken` ko`lemde o`zgerip otıradı, mineral(az shirindili) topıraqlarda 0,9 dan 1,8 g/sm³, batpaqlı torflı topıraqlarda 0,15 ten 0,40 g/sm³ ge shekem boladı.
Topıraqtın` ko`lem salmag`ın tsilindr ja`rdeminde anıqlaw.
Kerekli na`rseler: Tsilindr, pıshaq, razrez qazıw ushın bel, santimetrlep o`lsheytug`ın lenta, da`pter, ruchka, sızg`ısh, qa`lem, etiketkalar, o`shirgish h.t.b oqıw quralları, analitik ta`rezi.
Jumıstın` barısı: Topıraqtın` ko`lem awırlıg`ı dala jag`dayında ha`m laboratoriyada anıqlanadı. Topıraqtın` ko`lem salmag`ı dala jag`dayında tsilindr usılı menen anıqlanadı. Bunın` ushın anıqlanatug`ın orın jaqsılap tazalanadı. Aldınnan salmag`ı ha`m ko`lemi anıqlang`an tsilindr alınadı. Onın` ko`lemi to`mendegi formula ja`rdeminde anıqlanadı.