2-мавзу. Автомобилларнинг йўлдаги ҳаракатланиши

Деформатсияланадиган грунтли юзаларда ғилдирашга қаршилик кучи:


ξ ,
бу эрда ξ - тупроқнинг холатига қараб 0,75 дан 1 гача ўзгарувчи коеффитсиент; N - ғилдирак ўтганидан кейин хосил бўлган изнинг чуқурлиги; D - ғилдиракнинг диаметри. Ғилдирашга қаршилик бир қанча омилларга боғлиқ. Ғилдирашга қаршилик копламанинг текислигига, тезликка ва шиналарнинг эластиклигига боғлиқ. Бироқ 50 км/соат дан паст тезликда ҳаракатланишда ғилдирашга қаршилик шунчалик секин ортадики, бунда ғилдирашга қаршилик коеффитсиентини амалда ўзгармас деб ҳисоблаш мумкин:


Ғилдирашга қаршилик коеффитсиенти

Қоплама	f нинг киймати
Цементбетон ва асфалтбетон	0,01-0,02
Органик боғловчи моддалар билан ишлов берилган чақиқ тошдан ёки шағалдан тайёрланган копламалар	0,02-0,025
Боғловчи моддалар билан ишлов берилмаган чақиқ тошдан ёки шағалдан тайёрланган копламалар	0,03-0,04
Тош ётқизилган йўллар	0,04-0,05
Текис, қуруқ ва шиббаланган грунтли йўллар	0,03-0,06
Ўта нам ботқоқли грунт, сочилувчан қумлар	0,05-0,30 ва ундан ортиқ

Ҳисобланган тезликларга яқин тезликларда текис, қаттиқ копламали йўлларда тезлик (60 < < 150 км/соат) бўлганда, ғилдирашга қаршилик коеффитсиентини қуйидагича ифодалаш мумкин:
F_v =f₀(1+4,5*10-5 v²)
бу эрда - 60 км/соат гача бўлган тезликда ғилдирашга қаршилик коеффитсиенти.