2-mavzu. Ishlab chiqarish jarayonida yo`qotishlarni qisqartirish usullari. Reja

8. Xodimni ijodiy imkoniyatlarini yo`qotishlar - g’oya, malaka, xodimlarga 
munosabatiga aloqador bo`lmagan tajriba olish va malakasini oshirish imkoniyati, 
sizga xech qachon quloq solmagan, bundan tashqari xodimlarga robotlar singari 
munosabat yahni mexanik vazifalarni bajarishga layoqatli deb hisoblash, mehnat 
sharoitlariga qanoat qilmaslik, ishni bajarib uyga ketishga intilish, mehnatni 
rag’batlantirishni kuchsizligi, qilgan xarakatlariga nisbatan mukofotlash to`g’ri 
kelmaslik vaqtni yo`qotishdir. 
Yo`qotishlarni oldini olish uchun korxonanini har bir ishchi xodimi birga 
shaffovlik bilan ishlash kerak, shunda ish jarayonida xech qanday yo`qotishlar kelib 
chiqmaydi. “Qani muammo nimada? Qo`yavering odamlar o`z ishini va jihozlar 
detalini ishlab chiqarsin” Bundan ko`rinib turibdiki, qaerda tejamkorlik bo`lsa o`sha 
joyda samara bor. 
Yo`qotishlarni bartaraf qilish yo`llariga quyidagilar misol bo`lishi mumkin: 
1. Moddiy boyliklarni yaratishda oqim xaritasi jarayonini ishlab chiqish. 
2. Har bir bosqich jarayonida bo`ladigan yo`qotishni sababini ko`rsatishga yordam 
beradigan, tekshiruv varaqasini ishlab chiqish. 
3. Moddiy boyliklarni yaratish vaqti va vaqtni yo`qotish haqida statistik mahlumot 
yig’ish. 
4. Moddiy boyliklarni yaratishda oqim xaritasini kelajagini tuzish (yo`qotishlarsiz). 
5. Moddiy boyliklarni yaratmaydigan bosqichlarni bartaraf qilish va yo`qotishlarni 
sababini aniqlash. 
6. Ishchilarni ish tartibini mehyorga solish va boshqa jarayonlarga qo`llash. 
Yo`qotishlarni bartaraf qilishda korxonaning barcha xodimlari teng yondashish 
kerak. Kuch birlikda deganlari bejiz emas! 

---

3 
2-mavzu bo`yicha nazorat savollari. 
1. Yo`qotishga ta’rif bering? 
2. Yo`qotishlarning yapon atamasi? 
3. Yo`qotishlarning necha turi mavjud? 
4. Yo`qotishlarni bartaraf qilish yo`llariga nimalar misol bo`lishi mumkin?