2 Mavzu: Mustaqil tashqi siyosat asoslarining ishlab chiqilishi, uning asosiy tamoyillari. Mashg‘ulot turi

diplomatik aloqalar o‘rnatilgan (11.1-jadval). Toshkentda 44 ta davlat va 20 dan ortiq yirik xalqaro tashkilotlarning vakolatxonalari akkreditatsiyadan o'tgan . Oʻz navbatida, Oʻzbekiston Respublikasining xorijiy davlatlar va xalqaro tashkilotlar huzuridagi 46 ta diplomatik va konsullik vakolatxonalari, jumladan, Nyu-York shahridagi BMT va Jenevada BMTning Yevropa boʻlimi va boshqa xalqaro tashkilotlar huzuridagi doimiy vakolatxonalari faoliyat koʻrsatmoqda. Oʻzbekiston Respublikasi 100 dan ortiq xalqaro tashkilotlarning aʼzosi boʻlib, ularning eng nufuzli va nufuzli BMT, ShHT , MDH va boshqalar kabi tashkilotlarining toʻlaqonli aʼzosi hisoblanadi, eng yirik bank-moliya organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari bilan hamkorlik qiladi. va nodavlat tashkilotlari. Respublikada 88 ta xorijiy vakolatxonalar akkreditatsiyadan o'tgan, 24 hukumatlararo va 13 nodavlat tashkilot faoliyat ko'rsatmoqda.


O'zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy tamoyillari.
Oʻzbekiston Respublikasining tashqi siyosati Konstitutsiyaga, “Tashqi siyosiy faoliyat konsepsiyasi toʻgʻrisida”, “Xalqaro shartnomalar toʻgʻrisida”gi qonunlarga va davlatning boshqa normativ-huquqiy hujjatlariga, Respublika Prezidentining dasturiy maʼruzalari va maʼruzalariga asoslanadi. Oʻzbekiston I.A.Karimov, shuningdek, mamlakat qoʻshilgan xalqaro konvensiyalar va shartnomalar toʻgʻrisida.
O‘zbekiston mustaqillikka erishganidan so‘ng milliy manfaatlarga asoslangan har tomonlama mutanosib tashqi siyosat yuritib, jahon hamjamiyatida keng e’tirofga sazovor bo‘lib, mamlakatimizning jahondagi nufuzi, mintaqaviy va xalqaro masalalardagi o‘rni va ahamiyatini mustahkamladi.
O‘zbekistonning zamonaviy tashqi siyosati 21-asrning jadal o‘zgarib borayotgan xalqaro siyosiy voqeliklarini hisobga olgan holda qurilgan bo‘lib, u faol, faol va pragmatik tashqi siyosat olib borishni, yuzaga kelayotgan muammolarga o‘z vaqtida va munosib javob berishni taqozo etadi.
O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy vazifalari davlat mustaqilligi va suverenitetini yanada mustahkamlash, mamlakatning xalqaro siyosatdagi o‘rni va rolini mustahkamlash, milliy va mintaqaviy xavfsizlikni ta’minlash uchun eng qulay shart-sharoitlarni yaratish, barqaror va milliy iqtisodiyotni jadal rivojlantirish, ochiq demokratik davlat barpo etish, dunyoning rivojlangan davlatlari qatoriga kirish yo‘lidan oldinga intilishda davom etish.
O‘zbekiston tashqi siyosatning quyidagi asosiy tamoyillariga sodiq qoladi:
- o‘z milliy manfaatlaridan kelib chiqqan holda ochiq, pragmatik va muvozanatli tashqi siyosat yuritish;
- suverenitet, hududiy yaxlitlikni hurmat qilish va ichki ishlarga aralashmaslik, nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid qilmaslikning umume’tirof etilgan xalqaro normalari va tamoyillariga asoslangan boshqa davlatlar bilan teng huquqli va o‘zaro manfaatli munosabatlarni rivojlantirish.
O‘zbekiston Respublikasi Tashqi siyosiy faoliyat konsepsiyasiga muvofiq davlatning, xalqning, uning farovonligi va xavfsizligining oliy manfaatlarini hisobga olgan holda ittifoqlar tuzish, hamdo‘stlik va boshqa davlatlararo tuzilmalarga kirish, shuningdek ulardan chiqish huquqini o‘zida saqlab qoladi. , mamlakatni modernizatsiya qilishning ustuvor yo‘nalishlari, amaldagi milliy qonunchilik va qabul qilingan xalqaro majburiyatlar.
O‘zbekiston tinchliksevar siyosat yuritadi va harbiy-siyosiy bloklarda qatnashmaydi, harbiy-siyosiy blokka aylantirilgan taqdirda har qanday davlatlararo tuzilmadan chiqish huquqini o‘zida saqlab qoladi.
Oʻzbekiston Respublikasi qoʻshni davlatlardagi qurolli mojarolar va keskinlik oʻchoqlariga qoʻshilmasligi uchun siyosiy, iqtisodiy va boshqa choralar koʻradi, shuningdek, oʻz hududida xorijiy harbiy bazalar va obʼyektlarni joylashtirishga yoʻl qoʻymaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Konstitutsiyamiz, “Mudofaa to‘g‘risida”gi qonun va Harbiy doktrinaga muvofiq faqat davlat suvereniteti va hududiy yaxlitligini, uning aholisining tinch hayoti va xavfsizligini himoya qilish maqsadida tashkil etiladi hamda chet eldagi tinchlikparvar operatsiyalarda qatnashmaslik.
O‘zbekistonning hozirgi bosqichdagi asosiy tashqi siyosat vazifalari quyidagilardan iborat:
- siyosiy, savdo-iqtisodiy, madaniy-gumanitar, ilmiy-texnikaviy va boshqa sohalarda xalqaro hamkorlikni izchil rivojlantirish;
- mamlakatda amalga oshirilayotgan demokratik islohotlarni hamda jamiyat va iqtisodiyotni jadal modernizatsiyalash jarayonlarini samarali amalga oshirish uchun eng qulay tashqi siyosiy shart-sharoitlarni shakllantirish;
- Markaziy Osiyoda tinchlik va barqarorlikni saqlash va mustahkamlash, mintaqani xavfsizlik va barqaror rivojlanish hududiga aylantirish, Afg‘onistonda tinchlik va barqarorlikni mustahkamlashga ko‘maklashish;
- jahonning yetakchi davlatlari va xalqaro tashkilotlar bilan muvozanatli ko‘p qirrali strategik sheriklik tizimini shakllantirish, mintaqada geosiyosiy muvozanatni saqlash, O‘zbekistonning savdo-iqtisodiy, texnologik, transport va boshqa aloqalarini keng diversifikatsiya qilish;
- mintaqadagi mavjud yoki yuzaga kelayotgan muammolarni o'z vaqtida hal etish uchun siyosiy, diplomatik va xalqaro huquqiy mexanizmlardan, jumladan, profilaktik diplomatiya choralaridan foydalanish;
- respublikaning ishonchli siyosiy va iqtisodiy hamkor sifatidagi xalqaro nufuzini mustahkamlash, xalqaro maydonda mamlakatning sarmoyaviy, turizm, madaniy va tarixiy jozibadorligini mustahkamlash;
- milliy iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar va ilg‘or texnologiyalarni jalb etish jarayonini oshirish uchun ikki va ko‘p tomonlama hamkorlik mexanizmlarini faol ishlab chiqish va ulardan foydalanish;
- O‘zbekistonning yirik jahon bozorlariga ishonchli va barqaror chiqishini ta’minlovchi xalqaro transport-kommunikatsiya yo‘laklarining ko‘p qirrali tizimini shakllantirish va rivojlantirish.
- xorijda O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari va yuridik shaxslarining huquq va manfaatlarini har tomonlama himoya qilishni ta’minlash.