2-mavzu. O’zbekiston respublikasida jismoniy madaniyat tizimini rivojlanishining umumiy tavsifi. Reja

 
Prezidentimiz ta’kidlaganidek, shaxs ijtimoiy hayotining maxsuli ekan, u albatta bolani 
o’rab olgan muxit ta’sirida rivojlanadi.  
1
Matveev L.R. Teoriya i metodika fizicheskogo vospitaniya. Uchebnik. Moskva «Fizkultura i sport» – 2005 g

---

Madaniy tarixiy jarayoning mazmuni va asosini kishining jismoniy va intellektual 
qobiliyatlari, uning axloqiy va badiy estetik sifatlarini rivojlanishi tashkil etadi.  
Madaniyat masalalari mustaqil O’zbekistonda eng muhim va dolzarb sohalardan biridir. 
Ilgari davlat bo’lish uchun jamiyatimizda eng еtishmaydigan omil madaniyatdir. Bu ishlab 
chiqarish madaniyati, muomala madaniyati, ekologiya madaniyati, bola tarbiyasi madaniyati, 
jismoniy madaniyat va sport bularning hammasi bizdan katta diqqat, izchil e’tiborni talab qiladi. 
Bizning hozirgi madaniyatimiz talay jixatdan bir tomonlamalik xususiyatiga ega: keyingi еtmish 
yil davomida, mustaqillikkacha, u xukumron mafko’ra va istibdod tizimi taziyikida asosan garb 
madaniyatiga taqlid ruxida rivojlangan. Ikkinchidan esa, milliy madaniyatimizning boy utmishi 
bir tomonlama o’rganilgan, uning  
ko’pgina bebaxo durdonalaridan millatimiz bexabar bo’lgan. Bunday jiddiy kamchiliklarni 
bartaraf qilmoq uchun madaniyat nazariyasini, shu jumladan jismoniy madaniyat qayta 
nazariyasini ishlamok kerak.  
Shuning uchun jismoniy mvadaniyat, umumiy madaniyatning ajralmas qismi bo’lib, 
jamiyatni moddiy va ruxiy madaniyati bilan bir vaqtda xosil bo’ladi va rivojlanadi.  
Jismoniy madaniyat kishilarni hayotga va mehnatga jismoniy mashqlar vositasi orqali 
tayyorlashga qaratilgan bo’lib, bunda tabiatning sog’lomlashtiruvchi kuchi, gigiena va mehnat 
rejimi, dam olishi hisobga olinadi va ishlatiladi.  
Jismoniy madaniyatni faoliyat tomoni (g’oyaviy, pedogogik, tashkilotchilik, xujalik va 
boshqalar) va natija ko’rsatish (masalan sport yutuqlari, jismoniy tayyorgarlik darajasi texnik 
vositalar va boshqalar) tomoni bir. Jismoniy madaniyat va sport ma’lum ma’noda umuman, 
jamiyatning holatini ko’rsatib uning ijtimoiy siyosiy va axloqiy to’zilishini ko’rinish shakllaridan 
biri bo’lib hisoblanadi.  
Mehnat hayotning maxsus shakli sifatida kishini birdan bir boyligini tashkil qilib, 
jismoniy rivojlanish bilan chambarchas bog’langandir. Ishlab chiqarishni har qanday kishilik 
tajribasini asosidir. Ishlab chiqarishni o’stirib yoki mehnat qilib, kishi bir vaqtda o’z shaxsini 
takomillashtiradi. Ozod kishining mehnati ma’lum miqdorda uning