2-mavzu qurilish materiallarining asosiy xossalari reja

2-MAVZU

• Qurilish materiallarining asosiy xossalari

REJA:

• Fizik xossalari
• Gidrofizik xossalari
• Mexanik xossalar

• Qurilish materiallarining sifati va ishlatilish soxalari ularni xossalariga bog’liq. Qurilish materiallarining xossalari quyidagi guruxlarga bo’linadi:
• A. Fizik xossalari – uni tuzilishini, yon atrof–muxitdagi fizik jarayonlarga munosabatini ko’rsatadi.
• B. Mexanik xossalari – tashqi kuchlarning yemiruvchi va shaklini buzuvchi ta’siriga qarshiligini ko’rsatadi.

A. FIZIK XOSSALARI

• 1. Xaqiqiy zichlik – mutloq zich xolatdagi, ya’ni g’ovaksiz va kovaksiz material massasini xajmiga nisbati.  =m/Va , g/sm3 , kg/m3 m – material massasi, Va – materialning o’zi egallagan mutloq hajmi.

• 2. O’rtacha zichlik – (materialning tabiiy holatidagi). Bir o’lcham birlikdagi hajmning og’irligi: m=m/Ve , g/sm3 , kg/m3 Ve – materialning tabiiy holatdagi hajmi (g’ovaklar bilan).

T=M/VE , G/SM3 , KG/M3

• 3. To`kma zichlik – mayda zarrachalar yoki tolalardan iborat materialning to`kilgan holatdagi bir o’lcham birlikdagi hajmining og’irligi. Misol uchun, sement, qum, shag’al.

VN – G’OVAKLAR HAJM.

• 4. Materiallarning g’ovakligi – uning hajmini g’ovaklar bilan to’ldirilish darajasi:

• , %

Turli qurilish materiallarining g’ovakligi katta chegaralarda o’zgaradi. Misol uchun:

• Turli qurilish materiallarining g’ovakligi katta chegaralarda o’zgaradi. Misol uchun:
• Og’ir beton – 10%
• Gaz-beton – 55-85%
• G’isht – 25-30%
• Shisha – 0%
• Metall – 0%
• Penoplast – 95%

GIDROFIZIK HOSSALAR

• 5. Nam tortuvchanlik – nam havodan suv bug’larini o’ziga shimdirish. Fizika va kimyoda bu jarayon sorbtsiya deb ataladi.

• 6. Suv shimuvchanlik - materialning o’ziga suv shimdirish va uni saqlab qolish qobiliyati. Suv shimuvchanlik hajmi yoki massasiga ko’ra % da ifodalanadi. Hajm bo’yicha:

• W0 =