2 mundarija

 
10 – amaliy mashg‘ulot (2-soat) 
Texnik keramika va texnik shisha ishlab chiqarish
Tarifi va tasniflanishi.
 
Texnika uchun qo‘llanadigan shishalar texnik shishalar deyladi. Texnik 
shishasi quydagicha tasniflanadi: kvars shishasi: bo‘g‘iq, shaffof, optik shishasi, 
tibbiy shishalar, tripleks list shishasi, kimyoviy – laboratoriya shishasi, elektron 
shisha, termometrik shisha, lyuminissent texnikada qo‘llanadigan shishalar, lazer 
texnikasi shishalari, elektr tokini o‘ta o‘tkazuvchan va boshqalar.
 
Optik shisha. 
Optik shisha deb, aniq optik asboblar uchun ishlab chiqarishda ishlatiladigan 
shishaga aytiladi.Optik shishalar oddiy shishalardan quydagi
hussusiyatlari : fizik-texnik hossalari yuqori ko‘rsatkichi, shaffofligi, doimiy optik 
xarakteri bilan farq qiladi.Optik shishalardan linzalar,prizmalar va boshqa 
buyumlar olinadi . Optik shishalar turli hil sanoatlarda: qo‘llanadi : texnikada, 
meditsina, harbiy hizmat, ho‘jalikda va boshqalar. Davlat andozasi tamonidan bu 
turdagi shishalarga quydagi talablar qo‘yiladi: shisha yuqori darajada bir jinsli, 
yuqori shaffoflikka , yuqori termik ko‘rsatkichga va kimyoviy chidamlikka ega 
bo‘lishi lozim. 
Optik shishalarni dispersiya koeffitsienti va nur sindirish hussusiyatiga ko‘ra 
shartli ravishda ikki katta guruhga bo‘lish mumkin: kron va flintlarga. 

---

200 
Kron deb kimyoviy tarkibida PbO mavjud bo‘lmagan, yoki juda kam 
miqdorda PbO bo‘lgan shishalar aytiladi. Kronlarda dispersiya koeffitsienti 
yuqori, nur sindirish koeffitsienti esa past ko‘rsatkichga ega bo‘ladi. Bu shishalar 
quydagi kimyoviy tarkibga ega: SiO
2
-50-55%, V
2
O
3
- 3-16,%, As 
2
O
3
-0,2-4,2%, 
Al
2
O
3
8 -11%, 
Flintlar deb kimyoviy tarkibida PbO ko‘p miqdorda bo‘lgan shishalar 
deyladi. Bu shishalar yuqori nur sindirish koffitsienti va past dispersiya 
koeffitsientiga ega bo‘ladi. Kimyoviy tarkibi quydagicha: SiO
2
-30-55%, V
2
O
3
- 3-
16,%, As 
2
O
3
-0,2-0,5%, Al
2
O
3
0,2-1%, VaO-5,2%. 
Optik shishalarni tuvakli xumdonlarda 1400-14500
o
S haroratda pishiriladi.