2 O’tkir o’pka bakterial destruksiyalari

 
(Izox: Isakov Yu.F. Xirurgicheskiye bolezni detskogo vozrasta. – M.: 
GEOTAR-MED, 2004. T.1. – S. 249-258. (elektronnaya versiya – 622Mb)) 
 

---

20 
BOLARDA QIZILO’NGACh QO’YIShLARI 
 
Bolalarda qizilo’ngach qo’yishlari tosadifan kislota va ishkor eritmalarini ichib 
qo’yishi tufayli yuzaga keladi. Ko’pincha
1 yoshdan 3 yoshgacha bo’lgan bolalarda 
kuzatiladi. Kattalardan farqli ravishda bolalar kuydiruvchi moddani katta hajmini 
ichmaydi. Shuning uchun –zaharlanish nisbattan kam kuzatiladi. Eng muhim 
muaommo zaharlanish va qo’yishlar emas. Ularning oqibatlari qizilo’ngachni chandiqli 
torayishidir. 
Oshqazon ichak traktini yukorigi qismlari qo’yishlari bir kator moddalar 
tomonidan yuzaga kelishi mumkin. Ammo ulardan ayrimlari stenozga olib keladi. 
Xozirgi 
kunga 
kelib 
qizmilo’ngach og’ir qo’yishlarini katta qismini 
konsentrlangan sirka kislotasi ichish bilan bog’liq bo’lib kolmokda. Uchrashiga ko’ra 
birinchi o’rinda sirka kislotadan, ikkichi o’rinda texnik kislotalardan qo’yish turadi. 
Agar bola qaynoq suvdan kuysa faqat og’izda lokalasiyalanadi. Qizilo’ngach
qo’yishlarini klinik manzarasi. diagnostikasi va davolash ishlari qizilo’ngach
shikastlanishida kuzatiladigan patomorfologik o’zgarishlar ularning chuqurligi va 
davomiyligi bilan bog’liq. Qizilo’ngach qo’yishini 3 ta darajasini ajratish mumkin. 
Yengil daraja — shilliq kavatni kataral yallig’lanish bilan kuzatilib, shish 
giperimiya bilan harakterlanadi. Shish 3-4 sutkalarda qaytadi. Qo’yish yuzasini 
epitelizasiyasi esa 7-8 kundan keyin yakunlanadi. 
O’rta og’ir daraja shilliq kavatni bir muncha chukurrok shikastlanishi epitelial 
kavatni nekrozi bilan harakterlanadi. Tuzaliish; 1,5-3 xafta utib kuzatiladi. 
Og’ir daraja — shilliq, shilliq osti kavat nekrozi, ko’pol o’zok vaqt
kuchmaydigan 
fibrinoz qoplamalar yuzaga kelishi bilan harakterlanadi. Bu koplamalar kuchgan yaralar 
hosil bo’lib, 6ularni urnida 3-4 xaftalarda chandik to’qimasi yuzaga keladi. 
Klinikasi va diagnostikasi. Travmadan keyingi dastlabki soatlarda klinik kartina 
og’riq va o’tkir yallig’lanish jarayoni bilan bog’liq bo’ladi. Bemorda tana harorati 
kutarilgan, bezovtalik, kuchli sulak ajralishi ko’zatiilib, xatto so’lagini yutgandan ham 
og’rig’li bo’ladi. Bu holatlarda stridor nafas va aralashhansirash ko’rsatiladi. O’tkir 
davrida yurak qon tomir yetishmovchiligi, es hushi hiralashuvi, gematuriya va o’tkir 
buyrak yetishmovchiligi kuzatiladi. O’tkir davrni asoratlariga asperasion pnevmoniyani 
kiritish mumkin. 5-6 kunlarga kelib xatto qizilo’ngachni og’ir qo’yishlari ko’zatilgan 
bemorlarda ham ahvol yaxshilanadi: harorat tushadi, sulak ajralishi tuxtaydi, og’iz 
orqali oziqlantirish imkoniyati tug’iladi. 1-2 darajali qo’yishlarda klinik tuzalish 
kuzatiladi. Davolanmagak 3 darajali qo’yishlarda ahvoli yaxshilanishi vaqtinchalik
bemorlarda 4-6 xaftalarda chandiklanish boshlanishi kuzatiladi Kechiktirilgan 
holatlarda 
xatto 
sulakni 
ham 
yuta 
olmaydi. 
Diagnostika.
Fibroezofagogastroduodenosqopiya