Lagranj teoremasini ba`zi bir tengsizliklarni isbotlashda qo`llash mumkin. Masalan, Bernulli tengsizligi va da o`rinli ekanligi isbotlansin.
1-hol. x bo`lsin. Unda , funksiya uchun Lagranj teoremasiga ko`ra nuqta topiladiki
bo`ladi
2-hol.-1x0 bo`lsin. Unda , funksiya uchun Lagranj teoremasini qo`llaymiz. .
3-hol x bo`lsin. Unda bo`ladi. Endi 3 ta holni umumlashtirsak, isbot qilishimiz kerak bo`lgan Bernulli tengsizligini hosil qilamiz.
4-Teorema (Koshi teoremasi). Agar
,
uchun chekli va - hamda bo`lsa, unda nuqta topiladiki,
tenglik o`rinli bo`ladi.
60. Aniqmasliklarni ochish. Lopital qoidalari
2-§ da ko`rganimizdek funksiya limitini hisoblashda biz , , va shu kabi aniqmasliklarga duch keldik. Bu aniqmasliklarni ochishda Lopital qoidalari katta yordam beradi.
Teorema. va funksiyalar uchun quyidagi shartlar o`rinli bo`lsin.
va funksiyalar a nuqtaning biror atrofida aniqlangan va chekli hosilaga ega,
,
a nuqtaning shu atrofida ,
-chekli yoki cheksiz.
U holda
tenglik o`rinli bo`ladi.
Izoh: Agar bu teoremaning shartlari a nuqtaning chap (yoki o`ng) yarim atrofida bajarilsa, unda teorema ning a nuqtadgi chap (yoki o`ng) limitiga nisbatan o`rinli bo`ladi.
Yuqoridagi ko`rinishidagi aniqmasliklar uchun keltirilgan Lopital teoremasi ko`rinishidagi aniqmasliklar uchun ham o`rinli bo`ladi. Boshqa ko`rinishdagi aniqmasliklar esa va ko`rinishidagi aniqmasliklarga keltiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |