26-мавзу инвестицияларнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш услублари

Ҳозирги кунда олимлар ва мутахассислар 1994 йилгача тайёрланган ишланмаларларнинг кўпчилиги бозор иқтисодиёти талабларига жавоб бермаслиги таъкидлаб ўтишмокда. Ҳақиқатдан ҳам бу ишланмаларда инфляцияни ҳисобга олмаслик, шароитларнинг ноаниқлиги ва таваккалчилик даражаси ва ҳакозолар, каби омилларга ўрин берилмаган, ваҳоланки у шароитларда бу тушунчалар нафақат амалий балки назарий жиҳатдан ҳам ҳисобга олишга йўл қўйилмаган. Олдинги методларнинг камчиликлари сифатида масаланинг иқтисодий ва социал томонларини заиф ишлаб чиқилганлиги, дисконтлаш коэффициентини қабул қилишдаги мунозаралар ва бахсларни айтиш мумкин. Бироқ шунга қарамасдан кўрилган ишланмалар иқтисодий билимларнинг маълум ютуқлари сифатида, капитал қўйилмаларнинг самарадор баҳолашнинг бошланғич асоси бўлади.

Ҳозирги кунда олимлар ва мутахассислар 1994 йилгача тайёрланган ишланмаларларнинг кўпчилиги бозор иқтисодиёти талабларига жавоб бермаслиги таъкидлаб ўтишмокда. Ҳақиқатдан ҳам бу ишланмаларда инфляцияни ҳисобга олмаслик, шароитларнинг ноаниқлиги ва таваккалчилик даражаси ва ҳакозолар, каби омилларга ўрин берилмаган, ваҳоланки у шароитларда бу тушунчалар нафақат амалий балки назарий жиҳатдан ҳам ҳисобга олишга йўл қўйилмаган. Олдинги методларнинг камчиликлари сифатида масаланинг иқтисодий ва социал томонларини заиф ишлаб чиқилганлиги, дисконтлаш коэффициентини қабул қилишдаги мунозаралар ва бахсларни айтиш мумкин. Бироқ шунга қарамасдан кўрилган ишланмалар иқтисодий билимларнинг маълум ютуқлари сифатида, капитал қўйилмаларнинг самарадор баҳолашнинг бошланғич асоси бўлади.

2.Инвестициялар тузилмаси ва уларни инвестицион қарорлар самарадорлигига таъсири

Амалиёт шуни кўрсатадики, ишлаб чиқариш кучларини ва иқтисодиётни тубдан модернизациялашни муваффақиятли ривожланиши учун фақатгина миқдорий эмас, балки сифат жиҳатидан ҳам қаралиши муҳимдир. Бугунги кунда фақатгина қанча миқдордаги инвестицияга эга эканлиги эмас, балки ундан қандай фойдаланаётгани, уларнинг қопланиши қандай эканлиги муҳимдир. Инвестицияларнинг қопланиши кўп жиҳатдан капитал қўйилмаларнинг тузилмасига, яъни капитал қўйилмаларнинг умумий ҳажмидаги алоҳида харажатларнинг улушига кўп жиҳатдан боғлиқдир.