3- amaliy mashg‘ulot


Elementlarning davriy va davriy bulmagan xossalari


Download 0.59 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/12
Sana04.02.2023
Hajmi0.59 Mb.
#1165446
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
3-Amaliy mashg\'ulot (1) (1)

Elementlarning davriy va davriy bulmagan xossalariAtom yoki ionning Ionlashish 
energiyasi gaz yoki sof neytral atomdan1 ta elektron ajralib chikishida yutiladigan (yoki ajralib
chikadigan) energiyaga aytiladi
1
. (J, xarfi bilan belgilanib, kj/g. Atomeki ev/atom birliklarida 
ulchanadi). D. I. Mendeleevning kimyoviy davriy sistemasida elementlarning kimyoviy va ba’zi 
1
Martin S.Silberberg, General Chemistry. Published McDraw-Hill, New York, 2013, P.540. 
1
D.Shriver, P.Atkins, Inorganic Chemistry. Published in Great Britain by Oxford University Press, New York, 
2010, P.29. 


fizik xossalari davriy ravishda uzgarshi aks ettirilgan. Davriy ravishda uzgaradigan, ya’ni bir necha 
elementlardan sung kayotariladigan kimyoviy xossalar kuyidagilardan iborat: 1) elementning 
valentligi; 2) yukori oksidi va gidroksidlarining formulalari; 3) ularning asos yoki kislota tabiatiga 
ega bulishi; 4) oksidlarning gidratlanishga intilishi va xakozo. 
Fizik xossalarida esa, kuyidagi davriylik uchraydi; 1) atom xajmlari, 2) atom va 
ionlarning radiuslari; 3) optik spektri; 4) ionlanish potentsiali; 5) suyuklanish va kaynash 
temperaturasi; 6) oksid va xloridlarning xosil bulish issikligi; 7) magnit xossasi; 8) rangli birikmalar 
xosil kilish kobiliyati va xakozo. Lekin elementlarning rentgen nurlarining spektr chiziklarining 
tulkin uzunligi, yadro zaryadi, atom massasi, atom issiklik sigimi davriy ravishda uzgarmaydi. Bu 
xossalar elementlarning davriy bulmagan xossalari jumlasiga kiradi. Rentgen nurlari spektr 
chiziklarining tulkin uzunligi elementning tartib rakami ortishi bilan kichiklash boradi. Elementlar 
atomlarining yadro zaryadi davriy sistemada bir elementdan ikkinchi elementga utgan sari bittadan 
ortib boradi. Ayni element atom yadrosining zaryadi usha elementning davriy sistemadagi tartib 
rakamiga teng. Elementlarning atom massalari davriy sistemada bir elementdan ikkinchi elementga 
utish bilan uglerod birligi kadar ortib boradi. Kupchilik elementlarning atom isiklik sigimi 26 ga 
teng bulib, elementning davriy sistemadagi urniga boglik emas. 

Download 0.59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling