3-маруза. ИҚтисодий фаолият ва ишлаб чиқариш

Монопсония шароитида иш ҳақи даражасининг аниқланиши: >ишга ёлловчилар иш ҳақи даражасини белгилашда нисбий ҳукмронликка эга бўлади; >алоҳида меҳнат тури таклифининг чекланиши иш ҳақи >ўртача даражасининг кўтарилишига олиб келади; >меҳнат турига талаб камайганда иш ҳақи даражаси пасаяди. Инсон капиталига инвестициялар: >таълимга ва малакавий тайёргарликка инвестициялар; соғлиқни сақлашга инвестициялар; >ишчи кучи қўнимлигини таъминлашга инвестициялар.

Меҳнат муносабатларинннг иқтисодий мазмуни ва уни тартибга солишда касаба уюшмалари роли

• Меҳнат муносабатларинннг иқтисодий мазмуни ва уни тартибга солишда касаба уюшмалари роли
• Меҳнат муносабатлари - бу бир томондан иш берувчилар бошқа томондан ишга ёлланув-чилар ҳамда давлат ва касаба уюшмалари ўртасида ишчи кучини ёллаш юзасидан вужуд-га келадиган иктисодий муносабатлардир.
• Ишга ёллаш бўйича маъмурият ва ишчилар ўр-тасидаги меҳнат муносабатлари меҳнат шарт-номалари ёрдамида тартибга солинади.

Меҳнат шартномаларининг таркибий тузилиши: >иш ҳақи ставкаси; >меъёридан ортиқча бажарилган ишлар учун иш ҳақи тўлаш тартиби; >дам олиш кунлари, танаффуслар ва меҳнат таъ-тилининг белгаланиш тартиби; >пенсия фондлари ва соғлиқни сақлашга ажратмалар миқцори; >нархлар ўзгаришини ҳисобга олиб, истеъмолчилик саватини тартибга солиш шароитлари; >меҳнатнинг бошқа умумий ва ташкилий шарт-шароит-лари.

Давлатнинг меҳнат муносабатларига таъсир кўрсатиш усуллари ва йўллари:

• меҳнат муносабатларининг барча томонларини қамраб олувчи қонунчилик фаолияти;
• мақсадли ижтимоий дастурларни (кам таъминланган оилаларга ёрдам, ишсизлик бўйича нафақа, турли ижтиомий тўловлар, пенсия таъминоти ва бошқ.) ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
• иш ҳақининг энг кам даражаси (минимал иш ҳа-қини аниқлаш ва ўзгартириш;
• ишга ёллашнинг умумий шарт-шароитларини бел-гилаш;
• бандлик хизмати (Меҳнат биржалари) фаолиятини амалга ошириш;
• давлат таълим тизими орқали ишчиларни ўқитиш ва қайта тайёрлашни ташкил қилиш.