3-маъруза. ҚУёш радиацияси ва радиация баланси режа

НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ 
1. Қуѐш радиацияси деб нимага айтилади? 
2. Атмосферада қуѐш радиацияси оқимларининг қандай турлари мавжуд? 
3. Қуѐш доимийси деб нимага айтилади? 
4. Қуѐш спектри қандай қисмлардан иборат? 
5. Қисқа ва узун тўлқин узунликли инфрақизил радиациялар ўсимликка қандай 
таъсир кўрсатади? 
6. Ултрабинафша радиациянинг биологик аҳамияти қандай ? 
7. Фотосинтез жараѐни қуѐш спетрининг қайси қисмларида энг фаол ўтади? 
8. Фотосинтетик фаол радиация (ФФР) деб нимага айтилади ва у қуѐш спектрида 
тўлқин узунликларнинг қандай интервалида жойлашган ? 
9. Ер сиртидаги горизонтал юзага тушадиган тўғри (S’) ва сочилган радиация (D)лар 
ѐрдамида ФФР ни аниқлаш формуласини ѐзинг ва тушунтиринг. 
10. Тўғри қуѐш радиацияси атмосферадан ўтишида нима учун кучсизланади ? Буге 
формуласи қандай ѐзилади ва тушунтирилади ? 
11. Атмосферада қуѐш радиациясининг сочилиши қандай юзага келади? Рэлей 
қонуни қандай таърифланади ? 
12. Тўғри қуѐш радиациясининг суткалик ва йиллик ўзгариши нималарга боғлиқ ? 
13. Ихтиѐрий томонга қаратилган ва исталганча оғма сиртга тушадиган тўғри қуѐш 
радиацияси нималарга боғлиқ ? 
14. Сочилган қуѐш радиацияси деб нимага айтилади? 
15. Сочилган қуѐш радиациясининг суткалик ва йиллик ўзгариши қандай 
тавсифланади? 
16. Йиғинди (ялпи) радиация деб нимага айтилади? Унинг ташкил этувчилари 
қандай ўзгаради ? 
17. Альбедо нима ? Турли табиий сиртларнинг альбедосига мисоллар келтиринг. 
18. Ер ва атмосфера нурланишларини тавсифланг.
19. Фаол сиртнинг кучли самарали нурланишига қандай шароитлар қулайлик 
яратади ? 
20. Фаол сиртнинг радиацион балансининг умумий кўринишдаги тенгламасини ѐзинг 
ва унинг ташкил этувчиларини изоҳланг. 
21. Кундузги осмонни булут тўла қоплаганида ва кечаси учун радиацион баланс 
тенгламаларини ѐзинг ва изоҳланг. 
22. Ўзбекистон ҳудудларида радиацион баланснинг йиллик ўзгариши қандай
боришини тавсифланг. 
23. Метеорологиянинг қандай бўлимини актинометрия деб юритилади ? 
24. Термоэлектрик актинометрнинг тузилиши ва ишлаш тамойилини тушунтиринг . 
25. Қуѐш ѐғдусининг давомийлиги деб нимага айтилади ? Қуѐш ѐғдусининг
давомийлигини қандай асбоб билан аниқланади ?