32- §. Qoqan xanlıǵınıń dúziliwi

Juwmaqlawshı sabaq (óz betinshe islew)

Sabaqlıq tekstinen paydalanǵan halda tómendegi kestelerdi toltırıń.

1- keste

Buxara xanlıǵı

Buxara xanlıǵı qashan dúzilgen?	Shaybaniyler húkimdarlıq etken jıllar	Ashtarxa- niyler húkimdarlıq etken jıllar	Manǵıtlar húkimdarlıq etken jıllar	Amirliktiń jer may- danı, xalqı
1	2	3	4	5

Amirliktegi joqarı mámleketlik lawazımları	Jer iyeligi formaları	Xalıqqa salınǵan tiykarǵı salıqlar	Xalıq ótewi ke- rek bolǵan tiykarǵı minnet- lemeler	Ámirlikte ishki savda rawajlan- baǵanlıǵı- nıń sebepleri
6	7	8	9	10

2- keste

Xiywa xanlıǵı

Xiywa xanlıǵı dúzilgen jıl	Xanlıqtıń tiykarın salıwshı	Abulǵazı- xan hú- kimdarlıq etken jıl- lar hám ol jazǵan tariyxıy shıǵarmalar	Qońıratlar dinastiya- sınıń hákimiyat basına keliwi	Xanlıq xalqınıń ulıwma sanı	Xalıqtıń milliy quramı
1	2	3	4	5	6

Xanlıqta Bas wázir qanday at penen atalǵan?	Muhammed Rahimxan ótkergen reformalar	Xalıqqa salınǵan tiykarǵı salıqlar	Xalıq ótewi kerek bolǵan tiykarǵı minnet- lemeler	Iyshan qorǵan — siyrek ushıra- satuǵın tariyxıy estelik	Xiywa xanlıǵı tariyxında júz ber- gen eń áhmiyetli tariyxıy waqıyalar
7	8	9	10	11	12

3-keste

Qoqan xanlıǵı

Xanlıq dúzilgen sáne	Xanlıqtıń tiykarın salıwshı	Alımxan- nıń xanlıq tariyxın- daǵı ornı	Xanlıq xalqınıń ulıwma sanı	Xalıqqa salınǵan tiykarǵı salıqlar	Ǵ«Altın besik» ráwiyatı- nıń maz- munı
1	2	3	4	5	6

Xanlıqta Bas wázir qanday at penen atalǵan?	Qoqan xanlıǵı tariyxında júz bergen eń áhmiyetli tariyxıy waqıyalar	Omarxan hám Qoqan ádebiy ortalıǵı	Jer iyeligi formaları, salıqlar hám minnet- lemeler	Buxara — Qoqan qatnasıq- ları	Qanday sebepke baylanıslı qıpshaqlar xanlıq siyasiy turmısında úlken abrayǵa iye bolıp alǵan edi?
7	8	9	10	11	12

MAZMUNÍ

Kirisiw. 3

I BAP. XV ÁSIRDIŃ AQÍRÍ — XVI ÁSIRDIŃ BASlARÍNDA MAwARAwNNAHR HÁM XORASANDAǵÍ SIYASIY JAǵDAY

1. 
   §. Deshti Qıpshàqtàǵı siyàsiy jàǵdày 5
   
2. 
   §. Mawarawnnahr hám Xorasandaǵı siyasiy jaǵday 8
   
3. 
   §. Zahriddin Muhammed Babur hám Muhammed Shaybaniyxan qatnasıqları 11
   
4. 
   §. Màwàràwnnàhr hám Xorasanda shaybaniyler
   

húkimdarlıǵınıń ornatılıwı 13

II BAP. BUXARA XANLÍǵÍ hÁM BUXARA ÁMIRLIGI

5. 
   §. Buxara xanlıǵınıń dúziliwi 17
   
6. 
   §. Abdullaxan II dáwirinde Buxara xanlıǵınıń rawajlanıwı 19
   
7. 
   §. Buxara xanlıǵında ashtarxaniyler dinastiyasınıń
   

húkimdarlıǵınıń ornatılıwı 21

8. 
   §. Buxara xanlıǵında oraylıq hákimiyattıń hálsirewi 25
   
9. 
   §. Buxara xanlıǵında mámleketlik basqarıwı 28
   
10. 
    §. Buxara xanlıǵında áskeriy háreket 31
    
11. 
    §. Buxara xanlıǵında social-ekonomikalıq turmıs 34
    
12. 
    §. Buxara xanlıǵınıń sırtqı siyasatı 38
    
13. 
    §. Buxara xanlıǵında mádeniy turmıs 43
    
14. 
    §. Buxara ámirliginiń dúziliwi 50
    
15. 
    §. Ámirlikte oraylıq hákimiyattıń bekkemleniwi 55
    
16. 
    §. Buxara ámirliginde mámleket basqarıwı 57
    
17. 
    §. Buxara ámirliginde áskeriy háreket 61
    
18. 
    §. Buxara ámirliginde social-ekonomikalıq turmıs 65
    
19. 
    §. Ámirlik qalaları. Ishki hám sırtqı sawda 68
    
20. 
    §. Buxara ámirliginiń sırtqı siyasatı 71
    
21. 
    §. Buxàrà ámirliginde mádeniy turmıs 75
    

III BAP. XIYwA XANLÍǵÍ

22. 
    §. Xiywa xanlıǵınıń dúziliwi 80
    
23. 
    §. XVII – XVIII ásirdiń birinshi yàrımındà Xiywà xànlıǵındaǵı siyàsiy jàǵdày 82
    
24. 
    §. Xiywa xanlıǵında qońıratlar dinastiyası húkimdarlıǵınıń ornatılıwı. XVIII ásir aqırı — XIX ásirdiń
    

birinshi yarımında xanlıqtıń siyasiy awhalı 86

25. 
    §. Xiywa xanlıǵında mámleket basqarılıwı 90
    
26. 
    §. Xiywa xanlıǵında social-ekonomikalıq turmıs.
    

Qalalar turmısı 94

27. 
    §. Xiywà xànlıǵınıń sırtqı siyàsàtı 99
    
28. 
    §. Xiywa xanlıǵında mádeniy turmıs 103
    
29. 
    §. Xiywà xànlıǵı tàriyxı boyınshà derekler 106
    
30. 
    §. XVI – XIX ásirdiń birinshi yàrımındà qàràqàlpàqlàr 110
    
31. 
    §. Qaraqalpaqlarda mádeniy hám ruwxıy turmıs 113
    

IV BAP. XVIII — XIX ÁSIRDIŃ BIRINSHI YARÍMÍNDA QOQAN XANLÍǵÍ

32. 
    §. Qoqan xanlıǵınıń dúziliwi 118
    
33. 
    §. XVIII ásirdiń ekinshi yarımı — XIX ásirdiń birinshi yarımında Qoqan xanlıǵında siyasiy jaǵday 120
    
34. 
    §. Qoqan xanlıǵında mámleket basqarılıwı 126
    
35. 
    §. Qoqan xanlıǵında áskeriy xızmet 129
    
36. 
    §. Qoqan xanlıǵında social-ekonomikalıq turmıs 133
    
37. 
    §. Qoqan-xanlıǵınıń sırtqı siyasatı 137
    
38. 
    §. Qoqan xanlıǵındaǵı mádeniy turmıs 142
    
39. 
    §. Qoqan xanlıǵında bilimlendiriw 147
    
40. 
    §. Ózbek mámleketleriniń rawajlanıwında artta qalıw
    

sebepleri hám aqıbetleri 150

Juwmaqlawshı sabaq (óz betinshe islew). 153

63.3(5O‘) U 73

Jurayev U. hám basqalar.

Ózbekstan tariyxı: Ulıwma bilim beriw mektepleriniń 8-klası ushın sabaqlıq / U. Juraev hám basq. Qayta islengen hám tolıqtırılǵan 4-basılımı. — Tashkent: «O‘qituvchi» BPDÚ, 2019. – 160 b.

ISBN 978-9943-22-371-4

UOK: 94(575.1)(075.3)

KBK: 63.3(5O‘)

USMON jO‘rayev, QaMar USMONOv, GULIra’NO jO‘rayeva,
NaIM NOrQULOv

O‘zbekIStON tarIxI

8- klass ushın sabaqlıq

Qayta islengen hám tolıqtırılǵan 4- basılımı

«O‘qituvchi» paspa-poligrafiyalıq dóretiwshilik úyi Tashkent – 2019

Qaraqalpaq tilinde
Awdarmashılar: S. Aytmuratova, S. Baynazarova

Redaktor S. Baynazarova, S. Aytmuratova

Kórk redaktor Q. Shomuratov

Tex. redaktor N. Niyazmuhamedova Korrektorlar: E. Najimova, Sh. Jahonov Kompyuterde tayarlaǵan N. Saukieva
Baspa licenziyası AI ¹012. 20.07.2018. Original-maketten basıwǵa ruqsat etildi 13.07.2019. Formatı 70x90¹/₁₆.

Kegli 11, 12 shponli. «Tayms KRKP» garniturası. Ofset baspa usılında basıldı. Ofset qaǵazı. 11,70 shártli b.t. 11,0 esap-baspa t.

Nusqası 14220. Buyırtpa ¹

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyası janındaǵı Málimleme hám ǵalaba kommunikaciyalar agentliginiń «O‘qituvchi»

baspa-poligrafiyalıq dóretiwshilik úyi. Tashkent – 206, Yunusabad rayonı, Yangishahar kóshesi, 1- úy. Shártnama ¹

Ijaraǵa berilgen sabaqlıqtıń jaǵdayın kórsetiwshi keste

¹	Oqıwshınıń atı, familiyası	Oqıw jılı	Sabaqlıq- tıń alın- ǵandaǵı jaǵdayı	Klass basshısınıń qol tańbası	Sabaqlıqtıń qaytıp tapsırıl- ǵandaǵı jaǵdayı	Klass basshı- sınıń qol tańbası
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Sabaqlıq ijaraǵa berilgende hám oqıw jılınıń juwmaǵında qaytarıp alınǵanda joqarıdaǵı keste klass basshısı tárepinen tómendegishe bahalawǵa muwapıq toltırıladı:

Jańa	Sabaqlıqtıń paydalanıwǵa birinshi berilgendegi jaǵdayı
Jaqsı	Muqabası pútin, sabaqlıqtıń tiykarǵı bóliminen ajıralmaǵan. Barlıq betleri bar, jırtılmaǵan, kóshpegen, betlerinde jazıw hám sızıwlar joq.
Qanaatlanarlıq	Muqaba jazılǵan, bir qansha sızılıp, shetleri jelingen, sabaqlıqtıń tiykarǵı bóliminen ajıralıw jaǵdayı bar, paydalanıwshı tárepinen qanaatlanarlıq ońlanǵan. Kóshken betleri qayta ońlanǵan, ayırım betleri sızılǵan.
Qanaatlandırmaydı	Muqaba sızılǵan, ol jırtılǵan, tiykarǵı bólimnen ajıralǵan yamasa pútkilley joq, qanaatlandırarsızlıq ońlanǵan. Betleri jırtılǵan, betleri jetispeydi, sızıp, boyap taslanǵan, sabaqlıqtı tiklewge bolmaydı.