32- §. Qoqan xanlıǵınıń dúziliwi

Xanlıq Narbotabiy húkimdarlıǵı dáwirinde

1763-jılı taxtqa Abdulkarimbiydiń aqlıǵı Narbotabiy otırǵızıldı (1763 — 1798). Nar- botabiy tez arada Chust (házirgi Namangan

wálayatındaǵı rayon)tı boysındırdı. Soń óziniń jáne bir qarsılası Na- mangan hákimi Írısqulıbiyge qarsı ásker jiberdi. Bul júris eki tárep arasında pitim dúziw menen tamamlandı. Narbotabiy ózinen narazı bolǵan shahzadalardı hár túrli wálayat hám rayonlar hákimi etip tayınladı. Usı jol menen qarsılastıń qarsılıǵın páseytti.

1776-jılı Narbotabiy Qoqan xanlarınan birinshi bolıp xanlıqtıń fals dep atalǵan óz pulın islep shıǵardı. Dereklerde jazılıwına qaraǵanda Narbotabiydiń bir falsına bir bas qoy satıp alıw múmkin bolǵan. Xanlıqtıń ǵárezsiz túrde óz pulın islep shıǵarıwınıń tariyxıy áhmiyeti bul mámlekettiń ámelde de ǵárezsiz mámleket ekenligin ańlatıwı menen belgilenedi. Narbotabiy dáwirinde eginlerden mol ónim alınıwı esabınan bazarda baha arzanladı. Xanlıqtıń qúdireti hár tárepleme astı. Narbotabiy siyasiy turaqlılıqqa eriskennen keyin, qaytıs bolarınan aldın, úlken balası Muhammed Aminbekti Marǵulanǵa, ortanshı balası Alımbekti Tóreqorǵanǵa hákim etip tayınladı.

Narbotabiy qaytıs bolǵannan keyin xanlıqta bir-birine qarsılas bir- neshe topar júzege keldi. Olardan biri Alımxan hám inisi Omarxandı, Narbotabiydiń ógey aǵası Xojibiy basshılıǵındaǵı ekinshi topar bolsa Narbotabiydiń genje balası Rustembiydi qollap-quwatladı.

• 
  1709-jılı — Orta Aziyada úshinshi ózbek mámleketi — Qoqan xanlıǵı dúzildi.
  
• 
  1776-jılı — Narbotabiy xanlıqta birinshi bolıp Qoqannıń óz pulın islep shıǵardı.
  

1. 
   Qanday faktorlar Ferǵana oypatlıǵın birden-bir mámleketke birles- tiriwge sharayat jarattı?
   
2. 
   Ne ushın Shahruxbiy mámleketti «atalıq» dárejesinde basqarǵan?
   
3. 
   Narbotabiydiń xanlıq tariyxındaǵı ornı onıń qaysı xızmeti menen belgilenedi?
   

33.