35. Marketing muhiti

95.Narx turlari (demping narx, uzgaruvchan narx, narx diapazoni, chakana narx, kontrakt narx).
Bozor iqtisodiyoti sharoitida narxning quyidagi turlari mavjud: demping narx, nufuzli narx, milliy narx, arzonlashtirilgan narx, jahon narxi, yashirin narx, erkin narx, standart narx, kontrakt (ulgurji) narx, chakana narx, o’zgaruvchan narx, limit narx, muvozanat narx. Damping korxona tomonidan tovar yoki xizmatlarni tannarxdan pastroq sotish. Dunyoning aksariyat davlatlarining qonunchiligiga ko'ra, bu narx raqobatining qabul qilinishi mumkin bo'lmagan usullaridan biridir. Demping kompaniyalar va hatto shtatlar tomonidan bir nechta maqsadlarda qo'llaniladi. Birinchidan, yangi bozorlarni egallash. Shunday qilib, demping siyosati ko'pincha po'lat, qishloq xo'jaligi mahsulotlari va boshqalarni eksport qiluvchi mamlakatlar tomonidan amalga oshiriladi. Ko'pincha bu xalqaro savdoda sodir bo'ladi va mahalliy ishlab chiqaruvchilarni qo'llab-quvvatlash zarurati bilan izohlanadi.
Ikkinchidan, raqobatchilarni siqib chiqarish. Aytaylik, kompaniya o'z mahsulotlarini tannarxidan pastroq sotadi, ma'lum yo'qotishlarni oldindan qabul qiladi, boshqa korxonalarning biznesini foydasiz qiladi va keyinchalik sotishda katta ulushga ega bo'lib, narxlarni oshiradi va katta foyda bilan yo'qotishlarni qoplaydi. Bu, xususan, zanjirli chakana savdo kompaniyalari uchun. Uchinchidan, demping yordamida davlat siyosatini amalga oshirish mumkin. Masalan, ipoteka foizlarini pasaytirishga qaratilgan. Buning uchun uy-joy ipoteka krediti agentligi (AHML) kabi davlat tashkilotlari tuziladi va davlat ishtirokidagi banklar ham qo'llaniladi. Dasturlar uchun mablag' ajratiladi. Natijada ipoteka stavkalari pasaymoqda va tijorat banklari bu tendentsiyaga amal qilishga majbur. Doimiy va o'zgaruvchan xarajatlar - bu kompaniya tovarlar, ishlar yoki xizmatlarni ishlab chiqarishni amalga oshiradigan xarajatlardir. Ularning rejalashtirish mavjud resurslardan unumli foydalana, shuningdek kelajakdagi tadbirlardan ko'proq foydalanish imkoniyatini beradi.