2.1. O’yilma va ko‘tarma hajmlarini hisoblash.
To‘rt yoqli prizmalar usulida
To‘liq to‘rtburchak yoki kvadrat bilan chegeralangan o‘yilma va ko‘tarma hajmini quyidagicha aniqlanadi:
(1.9)
Bu yerda A - to‘rtburchak yoki kvadrat yuzasi, m2 .
h1 ÷ h4 - to‘rtburchak yoki kvadrat cho‘qqilarining ishchi belgilari, m.
Nol chizig‘i kesib o‘tganda hosil bo‘ladigan shakllar (uchburchak, trapetsiya va beshburchak ) bilan chegeralangan o‘yilma va ko‘tarma hajmi quyidagicha aniqlanadi (7-rasm).
Uchburchak uchun (1.10)
Trapetsiya uchun (1.11)
Beshburchak uchun (1.12)
1–jadval. Maydonni tekislashda bajariladigan yer ishlari hajmi
Uchastkalar
raqami
|
O’yilmaga tegishli grunt hajmi, m3
|
Ko‘tarmaga tegishli grunt hajmi, m3
|
1
|
|
|
2
|
|
|
3
|
|
|
.....
|
|
|
n-1
|
|
|
n
|
|
|
Jami
|
|
|
Loyiha belgisiga tuzatma kiritish
1–jadvaldagi jamlangan o‘yilma hajmi ( ) va ko‘tarma hajmi ( ) orasidagi farq ( ) 5% dan ortib ketmasligi kerak, ya’ni:
(1.13)
Agar bu farq 5% dan ortib ketsa (1.5) ifoda orqali hisoblangan loyiha belgisiga ( ) tuzatma kiritiladi. Tuzatilgan loyiha belgisi quyidagicha aniqlanadi:
(1.14)
bu yerda – tuzatma, m; o‘yilma va ko‘tarma hajmlari orasidagi farq, m3 tekislanadigan maydon yuzasi, m2 (maydon perimetridan tashqaridagi qiyaliklar yuzalari hisobga olinmaydi).
Agar ko‘tarma hajmi o‘yilma hajmidan ortiq bo‘lsa ning ishorasi manfiy (–), aksincha o‘yilma hajmi ko‘tarma hajmidan ortiq bo‘lsa musbat (+) qilib olinadi.
Tuzatilgan loyiha belgisi aniqlangach, ishchi belgilari va grunt hajmlarini hisoblash ishlari qaytadan bajariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |