4. Чарвочилик соҳаси буқа зотни танлаш

 
ҚЎЙ 
Зотлари. Ҳозирги кунларда аҳоли хонадонларида қойларнинг жайдари, 
ҳисори гуштдор-жундор думбали зотлари ва уларнинг дурагайлари 
боқилмоқда. 
Жайдари зотли қойлар. Гушт-ёғ беришга ихтисослашган дағал жунли, 
думбали маҳаллий қой зоти. Бу қойлар яйлов ҳамда қишлоқ шароитига 
мослашган Унумдор яйловларга талабчан эмас, семизлигини тезда ёқотмайди. 
Қойлар 
5–7 ойлигида жинсий етилади. 15–18 ойлигида қочиришга қойилади. Боғозлик 
даври 145–155 кун. Уларда битта ёки иккитадан қози олинади. Қочқорларнинг 
огирлиги 60–180. Қойларнинг жуни йилига 2 марта: баҳорда ва кузда 
қирқилади ва ҳар бир қойдан 1–4 кг жун олинади. Жунлар қалин мовут, шолча, 
гилам тоқишда ва кигиз босишда ишлатилади. 
Ҳисори зотли қойлар. Фермер хожаликларида ҳамда аҳоли томорқа 
хожаликларида ушбу қойлар жадал урчитилмоқда. Чунки бу зотли қойлар бир 
жойда муқим сақлаб боқишга жуда мослашган. Ҳисори қойлар йирик думбаси, 
тез етилиши билан бошқа думбали қойлардан фарқ қилади. Қочқорларининг 
тирик вазни 110–120 кг, совлиқлариники 80–90 кг, думбаси ортача 15–20 кг. 
ДИҚҚАТ! Кана тушган қойнинг жунини қирқиш қатиян ман етилади! 
Ветеринария хизмати ёрдамида каналар ёқотилгандан кейингина қойнинг 
жунини қирқишга рухсат берилади. 
Парваришлаш. Қойхонада бир она қойга 1,5 м
2
, катта қочқорларга 2 м
2
жой ажратилади. Бир бош қой ҳар куни 200–300 г омихта ем, 1 кг майдаланган 
пичан ва сабзавот чиқиндиси, макка силоси, сенаж, сомон ва керагича туз 
билан боқилади. 
Қойларни қочириш. Совлиқларни қочиришга тайёрлаш керак. Улар 
қанчалик семиз бўлса, шунчалик яхши куйикади ва бақувват қузи туғади. 
Август ойидан бошлаб совлиқларнинг кунлик ратсионига бир килограммдан 
дон аралашмаси ёки буғдой, сули, икки дона тухум қушилади. Қочириш учун 
наслли қочқорлар танланади. Сунъий қочириш ишлари иқлим шароитига 
қараб 17–25 кун давом етади. 

---

186 
ТОВУҚ 
Тиббиёт мутахассисларининг таъкидлашича, инсон соғлом болиши учун 
бир йилда ортача 10 кило-грамм парранда гушти ва 121 дона тухум истеъмоль 
қилиши зарур. Чунки улар парҳез маҳсулотлари ҳисобланиб, инсон организми 
учун жуда фойдалидир.