Antimonopol qonunchilikning kelib chiqishi.
Antimonopol siyosat.
O‘zbekistonda antimonopol qonunchilikning vujudga kelishi.
Monopol faoliyatni tartibga solish chora-tadbirlari.
1. Robinson-Petmen qonuni (1936 yilda qabul qilingan). Bu qonun savdo sohasidagi cheklovchi faoliyatlar, «narxlar qaychisi», narx bo‘yicha kamsitishlar va boshqalarni taqiqlaydi. - 1. Robinson-Petmen qonuni (1936 yilda qabul qilingan). Bu qonun savdo sohasidagi cheklovchi faoliyatlar, «narxlar qaychisi», narx bo‘yicha kamsitishlar va boshqalarni taqiqlaydi.
- 2. Unler-Li qonuni (1938 y.) Savdo bo‘yicha federal komissiyaga “savdoda chalg‘itishga olib keladigan harakatlarni” nazorat qilish bo‘yicha qo‘shimcha majburiyat qo‘ydi. Natijada komissiya iste'molchini reklama va yolg‘on ma'lumot natijasida jabr ko‘rishdan himoya qilish vazifasini oldi. Uiler-Li qonuni iste'molchilar huquqini himoya qilishga qaratilgan. Mazkur qonun yolg‘on reklama va ma'lumotlarni soxtalashtirishga qarshi qaratilgan chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi.
- 3. 1950 yilda Kleyton qonuniga Keller-Kefover tuzatishi kiritildi. Unda noqonuniy birlashib ketishlar tushunchasiga aniqlik kiritilib, aktivlarni sotib olish orqali birlashib ketish taqiqlandi.
2. O‘zbekistonda antimonopol qonunchilikning vujudga kelishi - Antimonopol tartibga solishning asosiy yo‘nalishlari:
- bozorning monopollashuvini cheklash;
- raqobatchi kompaniyalar qo‘shilishini taqiqlash;
- monopol narxlar belgilashni taqiqlash;
- raqobatni madaniylashgan tarzda olib borishni qo‘llab-quvvatlash.
- «Monopol faoliyatni cheklash to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuniga (1992 yil) ko‘ra, bozorda ataylab taqchillik hosil qilish, narxlarni monopollashtirish, raqobatchilarning bozorga kirib borishiga to‘sqinlik qilish, raqobatning g‘irrom usullarini qo‘llash man etiladi. Qonunni buzuvchilar raqibiga yetkazgan zararni qoplashlari, jarima to‘lashlari, g‘irromlik bilan olgan foydadan mahrum etilishlari shart.
- Respublikada monopoliyaga qarshi faol choralarni amalga oshirish uchun Moliya vazirligi tizimida monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish bosh boshqarmasi tuzildi. Boshqarmaga ro‘yxatga kiritilgan monopoliya mavqeidagi korxonalar mahsuloti bo‘yicha narxlarni va rentabillikni tartibga solib turish huquqi berildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
