4-Mavzu: Bevosita soliqlarning hisobi va hisoboti. Reja. Foyda solig‘ini hisobi va hisoboti

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ini to‘lov manbaida soliq solish soliq solinadigan baza va belgilangan stavkadan kelib chiqqan holda soliq agentlari tomonidan amalga oshiriladi.
Soliq agentlari soliq to‘lovchining ushbu Kodeksning 184-moddasida ko‘rsatilgan daromadlaridan hisoblangan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i summasini mazkur daromadlar haqiqatda to‘lanayotganda ushlab qolishlari shart.
Jismoniy shaxslarning daromadlaridan olinadigan soliqning hisoblangan summasini soliq to‘lovchidan ushlab qolish soliq agenti soliq to‘lovchiga to‘layotgan har qanday pul mablag‘lari hisobidan, mazkur pul mablag‘lari haqiqatda soliq to‘lovchiga yoki uning topshirig‘iga binoan uchinchi shaxslarga to‘lanayotganda amalga oshiriladi.
Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining to‘g‘ri ushlab qolinishi va o‘z vaqtida byudjetga o‘tkazilishi uchun javobgarlik daromad to‘layotgan soliq agentining zimmasida bo‘ladi. Mazkur soliq summasi ushlab qolinmagan taqdirda, soliq agenti ushlab qolinmagan summani hamda u bilan bog‘liq penyani byudjetga to‘lashi shart.

Soliqni hisoblab chiqarishva ushlab qolish tartibi. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ini hisoblab chiqarish uchun soliq stavkasini qo‘llash maqsadida eng kam ish haqi miqdori yil boshidan ortib boruvchi yakun bo‘yicha (yil boshidan tegishli davrning har bir oyi uchun eng kam ish haqlarining summasi) hisobga olinadi.
Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ini hisoblab chiqarish va ushlab qolish ushbu bo‘limda belgilangan soliq solinadigan baza hamda stavkalardan kelib chiqqan holda daromad hisoblanishiga qarab, yil boshidan ortib boruvchi yakun bo‘yicha har oyda jismoniy shaxsning asosiy ish joyi bo‘yicha soliq agenti tomonidan amalga oshiriladi.


Soliq agentlari:
1) soliq davri tugaganidan so‘ng o‘ttiz kun ichida davlat soliq xizmati organlariga daromadlar olgan jismoniy shaxslar to‘g‘risida, asosiy ish joyi bo‘yicha daromadlar olgan jismoniy shaxslar bundan mustasno, O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi va O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan belgilanadigan shaklda ma’lumotnoma taqdim etishi shart, unda quyidagilar aks ettiriladi:
soliq to‘lovchining - jismoniy shaxsning identifikatsiya raqami;
soliq to‘lovchining familiyasi, ismi, otasining ismi, doimiy yashash joyi manzili;
o‘tgan soliq davri yakunlari bo‘yicha daromadlarning umumiy summasi va jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining ushlab qolingan umumiy summasi;
soliq agentining identifikatsiya raqami;
soliq agentining nomi, joylashgan yeri (pochta manzili);
2) yilning har choragida, hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik MOLIYA hisobotini taqdim etish muddatida davlat soliq xizmati organlariga hisoblangan va amalda to‘langan daromadlar summalari hamda jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining ushlab qolingan summalari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi va O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan belgilangan shaklda taqdim etishi shart.
Rasshifrovkaning barcha ustunlari bo‘yicha aniqlangan oy oxiriga qoldiq qatori ma’lumotlari keyingi oy uchun to‘ldiriladigan rasshifrovkaning oy boshiga qoldiq qatorida qayd etilgan bo‘lishi shart.
Yuqorida to‘ldirilishi haqida batafsil keltirilgan har oyda tuziladigan rasshifrovkada ifodalangan ma’lumotlar asosida har chorakda bir marotaba yuridik shaxslar tomonidan «Hisoblangan va haqiqatda to‘langan daromadlar summalari hamda jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining ushlab qolingan summalari to‘g‘risida»gi ma’lumot to‘ldiriladi. Ushbu ma’lumotda yuridik shaxs yozuvlarninning haqqoniyligi va to‘g‘riligi uchun shaxsan javobgar hisoblanadi.
Soliq kodeksining 187-moddasiga ko‘ra, yuridik shaxslar yilning har choragida, hisobot davridan keyingi oyning 25-kuniga qadar, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik MOLIYA hisobotini taqdim etish muddatida davlat soliq xizmati organlariga hisoblangan va amalda to‘langan daromadlar summalari hamda jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining ushlab qolingan summalari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni belgilangan shaklda taqdim etishi shart ekanligi belgilangan.
Soliq kodeksining 188-moddasiga muvofiq, jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining hisoblab chiqarilgan summasi byudjetga yuridik shaxslar tomonidan pul mablag‘larini olish uchun xizmat ko‘rsatuvchi bankka hujjatlarni taqdim etish bilan bir vaqtda hamda to‘lov natura holida amalga oshirilgan oy tugaganidan keyin besh kun ichida o‘tkazilishi ko‘zda tutilgan.

O’zebekiston Respublikasi Prezidentining 2012 yil 16 iyul kuni «Statistik, soliq, Moliyaviy hisobotlarni, litsenziyalanadigan faoliyat turlarini va ruxsat byerish tartib-taomillarini tubdan qisqartirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 4453-sonli Farmoniga asosan 2013 yildan e’tiboran taqdim etish davriyligi quyidagi soliq hisobotlari barcha soliq to‘lovchi yuridik shaxslar tomonidan yilda bir marotaba taqdim etilishi belgilandi:

• jismoniy shaxslarga hisoblangan daromadlar rasshifrovkasi;

  
  

• jismoniy shaxslarning soliq solishdan ozod etilgan daromadlari rasshifrovkasi.

  
  

Hisoblangan va amalda to‘langan daromadlar summalari hamda jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining ushlab qolingan summalari to‘g‘risida

M A ‘ L U M O T L A R

(so‘mda)

№	Ko‘rsatkichlar	Satr-lar	To‘lovchining ma’lumotlari bo‘yicha
1	Yil boshidan daromad olgan jismoniy shaxslar soni, jami (kishi)	001	1 150,00
	Jumladan: o‘rindoshlik bo‘yicha (kishi)	002	200,00
	Pudrat shartnomasi bo‘yicha ishlarni bajaruvchilar	003	150,00
	01-satrdan horijiy jismoniy shaxslar (kishi)	004
2	Hisobot davri boshiga qarzdorlik:
	- xodimlarga soliq solinadigan daromadlarni to‘lash bo‘yicha (soliqlar va majburiy ajratmalar chegirilgan holda)*	005	176 078 397,00
	- jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i bo‘yicha	006	34 251 000,00
	shundan, xodimlarga to‘langan daromad summasiga nisbatan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i bo‘yicha qarzdorlik (ortiqcha to‘langan) summasi	007	-------
	- ShJBPHga badallar bo‘yicha	008	2 227 119,00
	shundan, xodimlarga to‘langan daromad summasiga nisbatan ShJBPHga badallar bo‘yicha qarzdorlik (ortiqcha to‘langan) summasi	009	-------
3	Hisobot davri uchun hisoblangan:
	Xodimlarga byerilishi lozim bo‘lgan soliq solinadigan daromad summasi (soliqlar va majburiy ajratmalar chegirilgan holda)*: