4-Mavzu: Bevosita soliqlarning hisobi va hisoboti. Reja. Foyda solig‘ini hisobi va hisoboti

Mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlar
Ish beruvchi bilan mehnatga oid munosabatlarda bo‘lgan va tuzilgan mehnat shartnomasiga (kontraktiga) muvofiq ishlarni bajarayotgan jismoniy shaxslarga hisoblanadigan va to‘lanadigan barcha to‘lovlar mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlar deb e’tirof etiladi:
mehnatga haq to‘lashning qabul qilingan shakllari va tizimlariga muvofiq ishbay narxlar, tarif stavkalari va mansab maoshlaridan kelib chiqqan holda haqiqatda bajarilgan ish uchun hisoblangan ish haqi;

• ilmiy daraja va faxriy unvon uchun qo‘shimcha to‘lovlar;

  
  

• SKning 173-moddasiga muvofiq rag‘batlantirish xususiyatiga ega to‘lovlar;

  
  

• SKning 174-moddasiga muvofiq kompensatsiya to‘lovlari (kompensatsiya);

  
  

• SKning 175-moddasiga muvofiq ishlanmagan vaqt uchun haq to‘lash.

  
  

Shuningdek mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlarga quyidagilar ham kiradi:

• fuqarolik-huquqiy tusda tuzilgan shartnomalarga muvofiq to‘lovlar;

  
  

• yuridik shaxsning boshqaruv organi (kuzatuv kengashi yoki boshqa shunga o‘xshash organi) a’zolariga yuridik shaxsning o‘zi tomonidan amalga oshiriladigan to‘lovlar;

  
  

• O‘zbekiston Respublikasi mudofaa, ichki ishlar, favqulodda vaziyatlar vazirliklarining, O‘zbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga, ichki ishlar organlarining oddiy askarlar, syerjantlar va ofitsyerlar tarkibiga hamda O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasining xodimlariga xizmatni o‘tashi (xizmat majburiyatlarini bajarishi) munosabati bilan to‘lanadigan pul ta’minoti, pul mukofotlari va boshqa to‘lovlar.

  
  

MISOL. Taftish komissiyasi a’zosiga tashkilotning umumiy yig‘ilishiga tayyorlanishi va qatnashishi kunlariga 25 000 so‘m summadan kelib chiqib har bir kun uchun to‘lanadi. Bu yerda taftish komissiyasi a’zosiga to‘lanadigan mukofot summasi (125 ming so‘m) mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlarga kiritiladi va jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘iga tortiladi.
Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i summasi 15 000 so‘mni (125 000 x 12%) tashkil etadi.


MISOL. Korxona o‘z xodimiga 2019 yilning yanvar oyiga 149 775 so‘m miqdorida ish haqi va oziq-ovqat uchun 125 840 so‘m ajratadi.
Bu yerda daromad solig‘ini hisoblashda soliq solish bazasiga oylik ish haqi va oziq-ovqat puli kiritiladi Soliqqa tortiladigan jami daromad summasi 755 040 so‘mni tashkil qiladi. Yanvar oyi uchun jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i summasi:
755 040 x 12% =90 604.80 so‘m
Demak, yanvar oyi uchun jami byudjetga to‘lanishi kyerak bo‘lgan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i summasi – 90 604.80 so‘m.