4-mavzu: Biologik ketma-ketliklarni taqqoslash Lektor: Behruz toshbadalov

---

 
4-MAVZU:
Biologik ketma-ketliklarni 
taqqoslash 
 
 
 
Lektor: Behruz TOSHBADALOV 

---

 
Reja: 

1. Biologik ketma-ketliklarni taqqoslashning 
ahamiyati. Ortolog va paralog genlar 

2. Biologik ketma-ketliklarni juft va ko`plik 
taqqoslash 
 
3. BLAST algoritmi va uning turlari 
 
4. ClustalW algoritmi va ko`plik taqqoslash 
 
5. Genlarni taqqoslash asosida filogenetik yaqinlikni 
aniqlash 
 

---

Sequence comparison 
Ketma-ketliklarni taqqoslash bioinformatik 
tadqiqotlarning yuragidir. Bu - juda muhim strukturaviy 
va funksional xususiyatlarga ega, yangi kashf etiladigan 
ketma-ketliklarni o'rganishning ilk bosqichi hisoblanadi. 
Ketma-ketliklarni taqqoslash tobora muhim ahamiyat 
kasb etib bormoqda, chunki, yangi biologik ketma-
ketliklar juda tez aniqlandi, bu esa funksional va 
evolyutsion yaqin bo`lgan yangi oqsillarni topilishiga 
sabab bo`ldi.

---

Ketma-ketliklarni taqqoslashning 
biologik aktualligi 
Ikkita ketma-ketlik bir-biriga qanchalik mos bo'lsa, 
ularning vazifalari o'xshash bo'lishi va filogenetik 
jihatdan yaqin bo'lishi kerak.
Turlar filogenetik nuqtai nazaridan bir-biridan qanchalik 
uzoqlashsa: 
a) ma`lum bir oqsildagi aminokislotalar ketma-ketligi 
b) gendagi nukleotidlar ketma-ketligi 
mutatsiya sabab shuncha farq qilib boraveradi.

---

Afzalligi 
Alignments may be used to 
• Ikkita ketma-ketlik orasidagi evolyutsion 
yaqinlikni hisoblash; 
• Funksional domenlarni yaxshiroq izlash; 
• iRNKning genomik regionlarini 
tekshirish; 
• Turli ketma-ketliklar orasida polimorfizm 
va mutatsiyalarni qidirish 

---