4-mavzu. Jahon valyuta tizimi va uning rivojlanish bosqichlari Reja: Jahon valyuta tizimi va uning asosiy funktsiyalari

 

Inqirozning fundamental sabablari nimalarda namoyon bo‘ldi?. Mazkur tizim AQShning oltin zahirasi xorijiy dollarlarni oltinga almashinuvini ta’minlagan holdagina faoliyat ko‘rsatishi mumkin edi. AQShning oltin zahirasi mamlakatdan yirik miqdorda chiqib keta boshladi, hukumat tomonidan oltin chiqib ketishini to‘xtatishga qaratilgan turli choralarni qo‘llanilishiga qaramasdan, mazkur jarayon tashqi omillar ta’sirida yanada tezlashardi. Dollarlarni oltinga almashtirish imkoniyati butunlay cheklangan edi, uni faqat rasmiy darajada va faqat bitta joyda AQSh G‘aznachiligida amalga oshirish mumkin edi. Xususan, 1949 yildan 1970 yilgacha bo‘lgan davr oralig‘ida AQSh oltin zahirasi hajmi ikki barorbardan ortiq darajada kamayib ketdi. Qo‘llanilgan barcha himoya tadbirlariga qaramasdan AQSh hukumati dollarning oltin bilan ta’minlanishi bo‘yicha qabul qilingan xalqaro majburiyatini bir tomonlama bekor qildi.

Inqirozning fundamental sabablari nimalarda namoyon bo‘ldi?. Mazkur tizim AQShning oltin zahirasi xorijiy dollarlarni oltinga almashinuvini ta’minlagan holdagina faoliyat ko‘rsatishi mumkin edi. AQShning oltin zahirasi mamlakatdan yirik miqdorda chiqib keta boshladi, hukumat tomonidan oltin chiqib ketishini to‘xtatishga qaratilgan turli choralarni qo‘llanilishiga qaramasdan, mazkur jarayon tashqi omillar ta’sirida yanada tezlashardi. Dollarlarni oltinga almashtirish imkoniyati butunlay cheklangan edi, uni faqat rasmiy darajada va faqat bitta joyda AQSh G‘aznachiligida amalga oshirish mumkin edi. Xususan, 1949 yildan 1970 yilgacha bo‘lgan davr oralig‘ida AQSh oltin zahirasi hajmi ikki barorbardan ortiq darajada kamayib ketdi. Qo‘llanilgan barcha himoya tadbirlariga qaramasdan AQSh hukumati dollarning oltin bilan ta’minlanishi bo‘yicha qabul qilingan xalqaro majburiyatini bir tomonlama bekor qildi.

70 yillarning boshlarida oltin zahiralarini Evropa foydasiga qayta taqsimlash batamom sodir bo‘ldi, xalqaro aylanmada esa ko‘p miqdorda naqd va naqdsiz ko‘rinishdagi AQSh dollari muomalasi saqlanib qoldi.