Yamayka bitimining barcha ishtirokchi mamlakatlari asosida valyutalarning oltin tarkibi yotgan qa’tiy belgilangan valyuta kurslaridan valyuta bozorlaridagi talab va taklif ta’sirida muayyan chegaralarda erkin o‘zgaruvchan suzuvchi valyuta kurslariga o‘tishdi. Yamayka bitimining barcha ishtirokchi mamlakatlari asosida valyutalarning oltin tarkibi yotgan qa’tiy belgilangan valyuta kurslaridan valyuta bozorlaridagi talab va taklif ta’sirida muayyan chegaralarda erkin o‘zgaruvchan suzuvchi valyuta kurslariga o‘tishdi. SDR kursi har kuni e’lon qilinadi va beshta etakchi valyutadan tashkil topgan savatning dollar qiymati asosida aniqlanadi. Ushbu valyutalar, AQSh dollari, evro, iena, yuan va funt sterlingdan iborat. Yamayka bitimi qabul qilingan vaqtda SDR “savatiga” 16 valyuta kiritilgan edi, 1981 yildan esa, beshta mamlakat valyutasi qoldirildi. Har bir valyutaning ulushi mamlakatning iqtisodiy salohiyatiga ko‘ra aniqlanadi va har besh yilda bir marta qayta ko‘rib chiqiladi. Valyutalarning savatdagi og‘irligi har besh yilda ko‘rib chiqiladi. SDR kursi har kuni e’lon qilinadi va beshta etakchi valyutadan tashkil topgan savatning dollar qiymati asosida aniqlanadi. Ushbu valyutalar, AQSh dollari, evro, iena, yuan va funt sterlingdan iborat. Yamayka bitimi qabul qilingan vaqtda SDR “savatiga” 16 valyuta kiritilgan edi, 1981 yildan esa, beshta mamlakat valyutasi qoldirildi. Har bir valyutaning ulushi mamlakatning iqtisodiy salohiyatiga ko‘ra aniqlanadi va har besh yilda bir marta qayta ko‘rib chiqiladi. Valyutalarning savatdagi og‘irligi har besh yilda ko‘rib chiqiladi. Asosiy jahon valyutalarining SDRga nisbatan kursi (qavs ichida ularning SDR savatidagi og‘irligi foiz ko‘rinishida ifodalangan) Ko‘pgina mamlakatlarda qa’tiy belgilangan valyuta kurslari o‘rniga suzuvchi valyuta kurslarini joriy etish valyuta interventsiyasini o‘tkazishdagi yirik xarajatlarga qaramasdan ularning barqarorligini ta’minlamadi. Ushbu rejim valyuta spekulyatsiyalari, tasodifiy kapital ko‘chishiga barham berish, turli mamlakatlarda inflyatsiya sur’atlari va to‘lov balansini tezda boshqarishni ta’minlashga qobiliyatsiz bo‘ldi. Bir qator mamlakatlar milliy valyutalarini boshqa valyutalarga bog‘lash holatini davom ettirdilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
