4-mavzu. Jahon valyuta tizimi va uning rivojlanish bosqichlari Reja: Jahon valyuta tizimi va uning asosiy funktsiyalari


Download 43.05 Kb.
bet12/19
Sana23.04.2023
Hajmi43.05 Kb.
#1393084
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   19
Bog'liq
Jahon valyuta tizimi va uning rivojlanish bosqichlari

Bir tomondan xalqaro savdo uchun kengayib borayotgan ehtiyojlar yirik miqdordagi pul massasini talab etdi, boshqa tomondan esa, ushbu pul massasi oltin valyuta zahirasi bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak edi. Ushbu ziddiyatning mohiyati Triffen dillemasi (Triffin Dilemma) yoki paradoksi sifatida ifodalangan. 1960 yillar boshlarida Robert Triffin Bretton-Vuds tizimining muhim ziddiyatini bayon etgandi.

Bir tomondan xalqaro savdo uchun kengayib borayotgan ehtiyojlar yirik miqdordagi pul massasini talab etdi, boshqa tomondan esa, ushbu pul massasi oltin valyuta zahirasi bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak edi. Ushbu ziddiyatning mohiyati Triffen dillemasi (Triffin Dilemma) yoki paradoksi sifatida ifodalangan. 1960 yillar boshlarida Robert Triffin Bretton-Vuds tizimining muhim ziddiyatini bayon etgandi.

Triffen dillemasi

Asosiy valyutaning emissiyasi emitent mamlakatning oltin zahirasiga muvofiq bo‘lishi kerak. Oltin zahirasi bilan ta’minlanmagan haddan tashqari emissiya asosiy valyutani oltinga almashinuviga zarar etkazishi hamda unga bo‘lgan ishonchni pasayishiga olib kelishi mumkin. Lekin, asosiy valyuta xalqaro shartnomalarning o‘sib borayotgan miqdoriga xizmat ko‘rsatish uchun xalqaro pul massasi ko‘payishini ta’minlashga etarli miqdorlarda chiqarilishi lozim. Shuning uchun, uning emissiyasi emitent mamlakatning cheklangan oltin zahirasi o‘lchamiga qaramasdan sodir bo‘lishi kerak.

 

Shunday ekan, tobora jadallashib borgan qarama-qarshilik mavjud valyuta tizimi asosini isloh etish zaruriyatini yuzaga keltirdi. 1944 yilda o‘rnatilgan tuzilmaviy tamoyillar 60-yillar oxiriga kelib jahon iqtisodiyotida kuchlar nisbati o‘zgarishiga, jahon savdosi hamda ishlab chiqarish sharoitlariga javob bermay qo‘ydi.

Shunday ekan, tobora jadallashib borgan qarama-qarshilik mavjud valyuta tizimi asosini isloh etish zaruriyatini yuzaga keltirdi. 1944 yilda o‘rnatilgan tuzilmaviy tamoyillar 60-yillar oxiriga kelib jahon iqtisodiyotida kuchlar nisbati o‘zgarishiga, jahon savdosi hamda ishlab chiqarish sharoitlariga javob bermay qo‘ydi.


Download 43.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling