4 Mavzu: Korxonada kadrlar va mehnatga xaq to‘lash. Reja

4 Mavzu: Korxonada kadrlar va mehnatga xaq to‘lash.
Reja.
9.1. Korxona kadrlari va ularning tarkibi.
9.2. Mehnatiga haq to‘lash shakllari va tizimlari.
9.3. Mehnat unumdorligi ko‘rsatkichini tasnifi.


Seminar savollari
1. Mehnat potentsiali haqida tushuncha.
2. Mehnat potentsialini harakterlovchi ko‘rsatkichlar tizimi va ularni aniqlash uslubi.
3. Kadrlar tuzilishi.
4. Bandlik tushunchasi.
5. Ish vaqti va uning iqtisodiy mazmuni.
6. Mehnatga xaq to‘lashning asosiy qoidalari.
7. Mehnatga xaq to‘lash sistemasi (tizimi).
8. Mehnatga xaq to‘lash formalari.
9. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish sharoitida mehnatga haq to‘lashni takomillashtirish.
10.Mehnat unumdorligini oshirishni aosiy yo‘nalishlari.
Mavzu bo‘yicha test savollari.
1.Mehnatga xaq to‘lashni qanday turlari mavjud
A) Soatbay, ishbay,
B) Ishbay mukofotli, ishbay
C) Soatbay, Ishbay ta'rifsiz tizim
G) Soatbay mukofatli qisman ishbay
D) ishbay, soatbay, ta'rifsiz tizim, ishbay mukofotli, soatbay mukofotli
2.Mehnatga xaq to‘lash tizimini tanlashda qanday sharoitlarga qaraladi.
A) Bajariladigan ish xajmi aniq bo‘lsa;
B) ish jarayoni texnologiyasi sharoit bilan bog‘liq bo‘lsa;
C) ish xajmini o‘lchashni imkoni bo‘lmasa;
G) mehnat sharoitiga
D) mahsulot xajmi ishbay, soatbay, tarifsiz tizim
3.Kadrlarni qo‘nimsizlik koeffitsenti qanday topiladi
A) Ktk=(Ruv/R) 100;
B) Ktk=( R/RuV) 100
C) Ktk=Ruv 100/R
G) Ktk=(R 100) /Ruv
D) Ktk=Ruv R/100;
4.Bandlikni qanday turlari mavjud
A) To‘la bandlik
B) Qo‘shimcha bandlik
C) To‘liq bo‘lmagan bandlik
D) To‘la bandlik, to‘liqsiz bandlik, qo‘shimcha bandlik, norasmiy bandlik
Garvard universitetining Prezidenti bir vaqt ta'kidlagan – «agar siz bilim olish juda qimmatga tushadi deb hisoblasangiz, nodonlik qanchaga tushishini hisoblab ko‘ring». Savodsizlik va insoniy kapitalning sifati etarli bo‘lmagan uchun biz to‘laydigan narxi juda baland (yuqori). Shuning uchun kadrlarni o‘qitish – bu harajatlar emas, bu doimiy barkamolikka, ish kuchidan qayishqoqlik bilan foydalanish imkoniyati hamda natijasiz harajatlarni pasaytirish uchun zarur shart-sharoitdir.
Uslubiy ko‘rsatmalar.
Ishchilar ikki guruhga bo‘linadilar - asosiy va yordamchi. Ularning nisbati -korxonaning tahlili ko‘rsatkichidir.
Asosiy ishchilar soni koeffitsenti K a.i.-qo‘yidagi formula yordamida aniqlanadi: