4-mavzu. Xalqaro valyuta munosabatlari

Valyutalarning xarid qobiliyati pariteti (purchasing-power parity (PPP))asosida hisoblangan valyuta kursi – turli mamlakatlardagi sifati, miqdori va boshqa xususiyatlari bir xil boʻlgan mahsulotlar va xizmatlarning milliy valyutada ifodalangan qiymatni oʻzaro tenglashtirish orqali aniqlanadigan valyuta kursidir.

• Valyutalarning xarid qobiliyati pariteti (purchasing-power parity (PPP))asosida hisoblangan valyuta kursi – turli mamlakatlardagi sifati, miqdori va boshqa xususiyatlari bir xil boʻlgan mahsulotlar va xizmatlarning milliy valyutada ifodalangan qiymatni oʻzaro tenglashtirish orqali aniqlanadigan valyuta kursidir.
•  

Biroq, valyutalarning xarid qobiliyati pariteti valyuta kurslari bilan bog’liq oʻzgarishlarini oʻzida toʻliq aks ettira olmaydi. Buning asosiy sabablarini quyidagi holatlar bilan izohlash mumkin:

• Biroq, valyutalarning xarid qobiliyati pariteti valyuta kurslari bilan bog’liq oʻzgarishlarini oʻzida toʻliq aks ettira olmaydi. Buning asosiy sabablarini quyidagi holatlar bilan izohlash mumkin:
• 1. Har ikki mamlakat iste’mol savatidagi o’xshash tovarlarni bir xil deb hisoblanishi (ularni etishtirish, yaratish yoki tayyorlash texnologiyalari va sharoitlari turlicha bo’lishi, natijada sifati va narxi ham farq qilishi mumkin);
• 2. Mamlakatlar iste’mol savatidagi tovarlar va xizmatlar turlari sonining har xilligi (bir mamlakatda 100 xil tovar va xizmatlar iste’mol savatiga kirsa, solishtiriladigan boshqa mamlakatda 500 xil va h.k.)
•  

Valyuta kursiga ta’sir etuvchi omillar. Valyuta kursiga ta’sir etuvchi fundamental omillarning 4 turini alohida ajratib koʻrsatish mumkin. Xususan:

• Valyuta kursiga ta’sir etuvchi omillar. Valyuta kursiga ta’sir etuvchi fundamental omillarning 4 turini alohida ajratib koʻrsatish mumkin. Xususan:
• Iqtisodiy omillar.
• Siyosiy omillar.
• Turli xabarlar va kutishlar.
• Fors-major holatlari.
•  

Kurs rejimi
Qat’iy belgilangan rejimlar (hard peg)
Aloxida qonuniy toʻlov vositasiga ega bo’lmagan valyuta rejimlari	Exchange arrangement with no separate legal tender
Valyuta boshqarmasi rejimlari	Currency board arrangement
An’anaviy qat’iy bog’lab qoʻyish rejimlari	Other conventional fixed peg arrangement
Oraliq rejimlar (soft peg)
Gorizontal chegaralar doirasida bog’langan valyuta kurslari	Pegged exchange rates within horizontal bands
Oʻrmalovchi bog’langan valyuta kurslari	Crawling peg
O’rmalovchi chegarali valyuta kurslari	Exchange rates within crawling bands
Suzib yuruvchi kurs rejimlari (floating regime)
Boshqariladigan suzib yuruvchi kurs	Managed floating
Erkin suzish	Independently floating