4. Organizmning postembrional (postnatal) rivojlanishi
entoderma va oraliq -mezoderma)
Download 1.01 Mb. Pdf ko'rish
|
ontogenez
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3).Voyaga yetish va kо‘payish bosqichi. 4).Qarilik bosqichi.
entoderma va oraliq -mezoderma) shakllanadi. Shunday
rivojlanish stadiyalarini о‘tgandan sо‘ng murtakda hamma asosiy organlar hosil bо‘ladi.
Bu
boskich organizm tug‘ilganidan boshlanib, jinsiy voyaga yetishgacha bо‘lgan davrni о‘z ichiga oladi va organizmning о‘sishi va rivojlanishi deyiladi. 3).Voyaga yetish va kо‘payish bosqichi. 4).Qarilik bosqichi. Individual rivojlanishning oxirgi bosqichi bо‘lib, organizmning nobud bо‘lishi bilan tugallanadi. Ontogenezning genetik dasturi Yopiq urug‘li
о‘simliklarda ontogenez jarayoni organogenez orqali о‘tadi. Organogenez genotip asosidagi aniq irsiy dastur asosida о‘tib quyidagi bosqichlardai iborat: Murtakning rivojlanishi, urug‘ning shakllanishi, kurtakning rivojlanishi hamda barg, ildiz, poya va generativ organlarning paydo bо‘lishi. Ontogenez organizmdagi genetik axborot asosida kechadigan jarayondir. Bu esa jinsiy hujayralarning qо‘shilishidan boshlaiadi. Zamonaviy tushunchalarga kо‘ra zigota DNK molekulasida "yozilgan" organizm individual rivojlanishining genetik axborotiga ega. Zigotaning bо‘linishidan hosil bо‘lgan yangi qiz hujayralar ham bu axborotni oladi va tashqi sharoit ta’sirida oldindan "rejalashtirilgan" organizm rivojlanadi. Masalan, bir xil sharoitda (aytaylik bir xil sun’iy ozuqa muhitida) harorat, namlik, yorug‘lik bir xil sharoitda shu turlarga xos irsiyatga ega о‘simliklar rivojlanadi. Shu bilan birga irsiyatni organizmlarning ma’lum tashki sharoitlarga talabini belgilovchi xususiyat deb tushunmaslik kerak. Chunki har qanday tashqi sharoit bо‘lishidan qat’i nazar bug‘doy zigotasidan bug‘doy, g‘о‘zaning urug‘langan tuxum hujayrasidan g‘о‘za rivojlanadi.
Ma’lumki begoniya о‘simligini barg tо‘qimalarining kichik tо‘qimasidan kо‘paytirish mumkin yoki tropik kakao о‘simligi tuproqqa tо‘gridan-tо‘gri barglarini ekish bilan kо‘paytiriladi. Ajriq yoki g‘umay ildizining kichik bir bо‘ladigan yetuk о‘simlik shakl-lanadi. Organizmlarni bunday kо‘paytirish natijasida ulardagi genetik axborot kamaymaydi, hamma undagi genlar saklanib qoladi va ular uchun qulay sharoit yaratilsa har bir hujayradan (qaysi qismidan bо‘lishidan qat’i nazar) yangi organizm rivojlanishi mumkin. Bundan shuni xulosa qilish mumkinki, zigotada bо‘lgan genetik axborot о‘simliklarning hamma tо‘qimalari va hujayralarida (ularning funksiyasidan qat’i nazar) saqlanib krladi. Lekin shuni ham ta’kidlash lozimki, har bir hujayrada ularnig funksiyasiga qarab alohida genlar ta’sir kо‘rsatadi
Download 1.01 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling