5-Amaliy mashgulot Mavzu: Avtotransportdan chiqadigan gazlardagi zararli moddalar miqdorini hisoblash

Hisoblash uchun misol:
Aholi soni 250000 kishidan iborat shaharda 8620 dona turli guruhga mansub harakatdagi avtomobillardan chiqadigan ifloslantiruvchi moddalar yalpi miqdorini hisoblaymiz.
Masalani echish uchun kerak bo‘lgan boshqa barcha ma’lumotlar statistik tahlil o‘tkazilgandan keyin quyidagi jadvalga kiritildi.

1.1.jadval

Avtomobillar guruhi	Ekspluatatsion ko‘rsatgichlar			SO			SpNt			NOx
	Njk	Ljk	av	mitjk	Ktcjk	mitjk		Ktcjk	mitjk		Ktcjk
Yuk va maxsus yuk avtomobillar benzin dvig.	364	14720	0,82	49,6	1,7	10,7		1,6	6,3		0,9
Yuk va maxsus yuk avtomobillar dizel dvig	690	12330	0,8	10,5	1,5	6,2		1,4	6,4		0,93
Yuk avtomobillari (gaz ballonli)	350	15910	0,84	22,3	1,5	7,9		1,4	6,0		0,93
Avtobuslar (benzin dvigat)	124	16300	0,87	45,6	1,7	8,5		1,6	6,2		0,9
Avtobuslar (dizel dvigat)	72	13800	0,83	10,8	1,5	6,2		1,4	6,4		0,93
Avtobuslar (gaz ballonli)	1280	17540	0,88	22,3	1,5	7,9		1,4	6,0		0,93
Engil avtomobillar (benzin dvigat)	4426	18160	0,85	14,9	1,5	1,3		1,4	1,8		0,93
Engil avtomobillar (dizel dvigat)	110	14840	0,82	10,5	1,5	6,2		1,4	6,4		0,93
Engil avtomobillar (gaz ballonli)	1204	15520	0,91	11,6	1,4	0,52		1,3	0,67		0,91
Jami	8620	-	-	-	-	-		-	-		-

Barcha guruhlarga mansub avtomobil transporti vositalaridan harakatlanishi davomida ajralib chiqadigan zararli moddalarning har biri (1.1) formula bo‘yicha alohida hisoblandi.

4-MASALA

G‘allani qayta ishlaydigan korxonalarda g‘allani qayta ishlash natijasida atmosferaga g‘alla changi ajralib chiqadi. Bu chang ventilyator yordamida surilib atmosferaga chiqarib tashlanadi.Tashlama W₁, m/sek tezlikda balandligi N m, diametri D m, bo’lgan trubadan havoga tashlanadi.

1. 
   Changning kutilgan eng katta konsentratsiyasi S_maks ni hisoblab toping va uni REK- 0,5 mg/m³ qiymati bilan solishtirib ko’ring.
   

2.Chang uchun RET (g/sek)ning qiymatini toping va uni S_maks haqiqatda qancha chang tashlanayotgani bilan solishtirib ko’ring.
3.Ventilyator yordamida chiqarib tashlanayotgan havo yo’liga chang tutib qoluvchi uskuna ko’rish zarurligini asoslab ko’rsating.


YECHISH
Sovuq tashlamalar uchun S_maks va RET quyidagi formulalar yordamida hisoblab chiqariladi:

bunda: A – ob-havo hamda zararli moddalar havoda vertikal va gorizontal yunalishda qanday tarqalish shart-sharoitlarga bog’liq bo’lgan koeffitsient;

F – moddalarning utirib qolish tezligini e’tiborga oluvchi koeffitsient Fq3;
n – moddallar ma’lum manbadan qanday shart-sharoitlarda chiqarib tashlanayotganini e’tiborga oluvchi koeffitsient.
1. Chang havoning xajmi:

2. n ni aniqlash uchun V_m ni hisoblab chiqaramiz: V_m=1,3

Agar V_m=0,3 n=3
agar 0,3V_m2 n =3-
agar V_m2 n=1

№ 4 MASALA VARIANTLARI

№	Mchang g/s	N, m	D, m	W m/s	A	Cf (chang) mg/m^3
1	0,34	18	0,8	7,4	200	0
2	0,29	16	0,9	6,8	200	0,1
3	0,31	24	1,0	7,6	210	0,2
4	0,26	20	0,9	7,8	210	0,15
5	0,24	18	0,8	8,1	220	0,3
6	0,19	19	0,6	6,4	200	0,3
7	0,25	20	0,6	6,2	230	0,2
8	0,30	21	0,5	8,1	240	0,15
9	0,27	18	0,8	7,2	220	0,25
10	0,29	20	0,9	7,4	200	0,4
11	0,33	16	0,8	6,3	210	0,3
12	0,36	18	0,6	6,8	230	0,35