5-Боб. Тижорат банкларида кредит, лизинг ва факторинг операциялари ҳисоби
Download 0.88 Mb. Pdf ko'rish
|
8 мавзу Банкларда кредит операцияларининг бухгалтерия ҳисоби
- Bu sahifa navigatsiya:
- 90 кун ўтгандан сўнг қайтмаганда;
- Қайтариб берилганда;
|
Муддатида қайтмаса;
Дт 13105-“Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган муддати ўтган кредитлар” счети, Кт 13101- “Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган қисқа муддатли кредитлар” счети. Кредит берилгандан кейин мижознинг депозит ҳисобварақларидаги маблағлар ҳаракати доимий таҳлил этиб борилади ва унинг моливий ҳисоботларига асосланиб, тўлов қобилияти кўрсаткичи таҳлил қилинади. Агар ушбу кўрсаткич пасайиши аниқланса, банк томонидан кредит учун захира ташкил қилинади (Тижорат банкларида активлар сифатини таснифлаш ва активлар бўйича эҳтимолий йўқотишларни қоплаш учун захиралар шакллантириш ҳамда улардан фойдаланиш тартиби тўғрисидаги низом. ЎзР Адлия вазирлиги томонидан 2015 йил 14 июлда 2696-сон (АВ рўйхат рақами 2696-1, 10.10.2017 й.) билан рўйхатга олинган). Дебет 56802- “Кредитлар бўйича кўрилиши мумкин бўлган зарарларни баҳолаш” Кредит 13199– Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган қисқа муддатли кредитлар бўйича кўрилиши мумкин бўлган зарарларни қоплаш захираси (контр-актив) ҳисобварағи. 90 кун ўтгандан сўнг қайтмаганда; Дт 13109-“Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган шартлари қайта кўриб чиқилган қисқа муддатли кредитлар” Дт 13105-“Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган муддати ўтган кредитлар” счети, Қайтариб берилганда; Дт 20200-«Талаб қилиб олунгунча сақланадиган депозит” счети, Кт 13101- “Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган қисқа муддатли кредитлар” счети. 17 18 Агар кредитга фоиз ўстирмаслик мақоми берилмаган бўлса, унда кредитлар бўйича фоизлар тушумига (Хўжалик юритувчи субъектларнинг банк ҳисобварақларидан пул маблағларини ҳисобдан чиқариш тартиби тўғрисидаги йўриқнома (рўйхат рақами 2342, 2012 йил 15 март): Дт- 20200 -Талаб қилиб олунгунча сақланадиган депозит ҳисобварағи Кт 16309 – “Кредитлар бўйича ҳисобланган фоизлар” Агар қарздор томонидан олинган гаров билан таъминланмаган кредит қайтарилмаса ёки тўлиқ қайтарилмаса, у ҳолда ушбу кредитлар зарарлар учун ташкил қилинган захира ҳисобига ҳисобдан чиқарилади: Дт - Кредитлар бўйича кўрилиши мумкин бўлган зарарлар захираси – Кредитнинг мос категорияси (контр-актив) Кт – Ссуда ҳисобварағи Агар қарздор томонидан олинган гаров билан таъминланган кредит қайтарилмаса ёки тўлиқ қайтарилмаса, у ҳолда банк олинган кредитни гаровга қўйилган мол-мулк орқали ундириш ҳуқуқига эга. Ундириб олиш бўйича гаровга қўйилган мол-мулк ким ошди савдосида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда сотилади. Гаровга қўйилган мол- мулкни сотишдан маблағлар келиб тушганда: Дт 10301- Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағи – Ностро Кт 29801 “Мижозлар билан ҳисоб-китоблар” ҳисобварағи 19 Кредитлар бўйича асосий қарзни ва мазкур кредит бўйича ҳисобланган, лекин ҳали олинмаган фоизларни қайтариш қуйидаги бухгалтерия ўтказмаси орқали амалга оширилади: а) Асосий қарз қайтарилганда: Дт 29801 - “Мижозлар билан ҳисоб-китоблар” Кт – Ссуда ҳисобварағи. б) Асосий қарз тўлиқ қайтарилгандан кейин, фоизлар қайтарилаётганда: Дт 29801 -“Мижозлар билан ҳисоб-китоблар” Кт 41400-44600 - Кредитлар бўйича фоиз даромадлари Олинган кредит гаровга олинган мол-мулкни ўз эгалигига олиш йўли билан қайтарилган тақдирда, кредитнинг баланс қийматидан ва гаровга қўйилган мол-мулкнинг ҳаққоний қийматидан қайси бири энг кам бўлса, ўша қиймат бўйича, уни сотиш бўйича қилинган харажатларни чегирган ҳолда, лекин қайта савдодаги дастлабки сотув баҳосидан 10% кам бўлмаган суммада қуйидаги бухгалтерия ўтказмаси амалга оширилади: Download 0.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|