5-laboratoriya Tindirgichlarning texnologik va hisob

5-laboratoriya
Tindirgichlarning texnologik va hisob ko`rsatkichlarini aniqlash


Laboratoriya ishining maqsadi: Tindirgichlarning geometrik o`lchamlarini hisoblash hamda cho`kish jarayonini modellashtirish usullari bilan tanishish. Laboratoriya ishi natijalari asosida xulosa qilish. Ishlatiladigan reaktivlar va asboblar: Loyqa suv hosil qilish uchun loyqalatgich, shisha silindrlar, 100 ml konussimon kolbalar,
fotokolorometr yoki Snellen asbobi, sekundomer (6-rasm).




Shisha idishlar. 25-100 ml hajmli shisha silindrlar.

Fotokolorometr. Elektron tarozi.




Snellen asbobi.
5-rasm. Ishlatiladigan asboblar.


Umumiy ma‟lumot: Mexanik tozalash oqova, shu jumladan burg`i suvlarni ham tozalashning asosiy va keng tarqalgan usullaridan biri hisoblanadi. Ushbu usul qum tutgich, tindirgich, gidrotsiklon, sentrifuga, flotator, filtrlarda qo`llaniladi. Oqova suvlarni mexanik tozalovchi qurilmalarni tanlash va parametrlarini hisoblashda tindirish kinetikasi xizmat qiladi. Egri chiziq xususiyatlariga qarab, oqova suv suspenziyasini ajralish jarayoni, ularda neft mahsulotlarining mavjudligi, tozalov usullaridan qay birini qo`llash imkoniyati borligi va uni maqsadga muvofiqligi haqida fikr yuritish mumkin. Og`irlik kuchi ta`sirida aralashmalarni cho`kish tezligini aniqlash asosida qum tutgichlarning geometrik o`lchamlarini hisoblash mumkin. Qum tutgich

• 
  ifloslangan oqova suvlar tindiriladigan maxsus qurilma bo`lib, unda erimaydigan yirik zarrachalar cho`kma holida ajratib olinadi.
  

Ma`lum h balandlikdagi suv qatlamidan t soat vaqt ichida cho`kmaga tushadigan zarrachalarning gidravlik yirikligi quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi:

i
U = ^h t_i
^mm , (49)
s

Zarrachalarning cho`kishi (P) cho„kma og„irligini tindirilayotgan suvdagi zarrachalar miqdoriga nisbati bo`lib, u quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
_{P =} ^Lavvalgi ^{− L}keyngi _{· 100 , (50)}
^{i L}avvalgi
bu yerda: L_avvalgi – suvning tozalashdan avvalgi loyqaligi, mg/l; L_keyingi – suvning tindirilgandan keyingi loyqaligi, mg/l.
Cho‘kmaga tushgan zarrachalar miqdori, ularning gidravlik yirikligi bog`liqligiga qarab zarrachalarni cho`kishini hisoblash mumkin:

P = f · ⁽U ⁾ = f · (^h), (51)
i _t
Cho‘ktirish jarayonini modellashtirish usullari, tekshirilayotgan suv ustunining turlicha balandliklarida zarrachalarni cho`kmaga tushish egri chizig`iga asoslangan.
Qum tutgichga doir hisob-kitoblar quyidagi tartibda olib boriladi.
Qum tutgichning umumiy maydoni F (m²) suv sarfining ma`lum ko`rsatkichlari quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi:

^Fum
₌ 𝘢 · Q 3,6 · U_i
, (52)

bu yerda: α – suv oqimi tezligining vertikal ta‟sirini hisobga oluvchi koeffitsient.

𝘢 =
1
1−K



30
, (53)

K = ^𝗎o𝘍rt, (54)

U₀

bu yerda: υ_o„rta – tindirgichdagi o`rtacha gorizontal tezlik.

Tindirgich eni B quyidagi formula bilan aniqlanadi:

B = ^Q
3,6 · 𝑣_o′tr · H · N
m , (55)

bu yerda: N – tindirgichdagi bo`linmalar soni; H – tindirgich chuqurligi, sm.

Tindirgich uzunligi quyidagi formula bo„yicha aniqlanadi:

L = ^F
B · N
m, (56)