5-laboratoriya Tindirgichlarning texnologik va hisob

Ishni bajarish tartibi: Beshta silindrga oqova suv namunalaridan solib, tindirib qo`yiladi. Silindrlardagi suvni tindirish vaqti quyidagi 14- jadvalda berilgan (vaqt o`qituvchi ko`rsatmasiga binoan o`zgartirilishi mumkin).
Har bir silindr uchun ajratilgan vaqt o`tgach, tingan suv ustuni balandligi h o`lchanadi, pipetka bilan suvni yuqorigi qatlamidan olib, Snellen asbobga solinadi va tiniqligi T (sm) aniqlanadi. So`ngra hisoblash 15-jadvaldan foydalanib, tiniqlik asosida suvning loyqalik darajasi L (mg/l) topiladi.

14. 
    jadval
    

Silindrlarda suvni tindirish davomiyligi

Tindirish vaqti, t	1-Silindr h	2-Silindr h	3-Silindr h	4-Silindr h	5-Silindr h
10 min
15 min
20 min
25 min
30 min

Har bir silindrdagi oqova suv uchun 56-formula asosida zarrachalarning cho„ktirilishi P va 49-formula yordamida zarrachalarning gidravlik yirikligi U_i hisoblanadi. Hisoblash natijalari 15-jadvalga kiritiladi.

14. 
    jadval
    

Silindr raqami	Tindirish vaqti, t, min	Tindirishdan oldingi suvning loyqaligi, L, bosh mg/l	Tingan suv ustuni balandligi, h, mm	Tiniqlik, T, sm	Tindirilgandan keyingi suvning loyqaligi, Lcho„k, mg/l	Zarrachalarning cho„ktirilishi, R, %	Gidravlik yiriklik, Ui, mm/s
1.	10-30
2.	10-30
3.	10-30
4.	10-30
5.	10-30

15-jadvaldagi ma‟lumotlarga asoslanib, zarrachalarning cho`kmaga tushish egri chizig`.i Pi=f (U₀) chiziladi va uning asosida kerakli tindirish samarasi R mos bo‘lgan zarrachalarning gidravlik yirikligi U₀ topiladi (6-rasm).

Zarrachalarni cho„ktirilishining kerakli foizi quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:

^Pxis
= ^{Lbosh − Lcho′k} · 100 , (57) ^Lbosh

bu yerda: L_cho‟k – tindirilgan suvning ruxsat etilgan loyqaligi, 8-12 mg/l deb qabul qilingan.

So‘ngra 52-55 formulalardan foydalanib tajribaviy ma`lumotlar asosida gorizontal tindirgichlarga tegishli hisob-kitoblar o`tkaziladi.
Tindirgichda suvni tindirish vaqti quyidagi nisbat orqali topiladi:
t H
T₀ = H · _h = _U0 , (58)
bu yerda: H – tindirish zonasi balandligi, m;
t – U₀ ga mos bo`lgan tindirish vaqti, s.

P , %

100

80

60

40

0,2 0,4 0,6 0,8 1,0

U_0, mm/sek

6. 
   rasm. Cho`kmaga tushgan yirik zarrachalar miqdorini ularning gidravlik yirikligiga bog`liqligi.
   

Laboratoriya ishi natijasida aniqlangan qiymatlarni qayd etish

№	Ko`rsatkichlar	Belgila- nishi	O`lchov birligi	Aniqlash natijalari
1.
2.
3.
Xulosa: