5-ma’ruza Axborotlarni himoyalashning texnik va dasturiy vositalari. Elektron tijorat tizimlari va elektron raqamli imzo. Virtual laboratoriyalar va ular bilan ishlash

Elektron raqamli imzo nima?
Elektron raqamli imzo – davlat idoralari bilan o‘zaro munosabatni 
o‘rnatishda jismoniy yoki yuridik shaxsga elektron xatti-harakatlarini 
tasdiqlash uchun zarur bo‘ladigan, mas’ul davlat organi tomonidan taqdim 
etilgan, elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish 
imkoniyatini beradigan imzo. 
Sodda tilda aytsak, bu – shaxsning raqamlardan iborat elektron imzosi 
va uning kuchi shaxsning qo‘lda chekilgan imzosiga tenglashtiriladi. 
Elektron raqamli imzo nimaga kerak?
Elektron raqamli imzo yordamida elektron hujjatlarni imzolash, 
masofadan turib davlat xizmatlaridan foydalanish mumkin. 
Elektron raqamli imzo noyobligi, nusxa olish ya’ni ko‘paytirib 
bo‘lmasligi bilan, hujjatni imzolagan shaxsni tasdiqlashi bilan, 
qalbakilashtirishning imkonsizligi bilan o‘ziga xosdir. 
 

---

Elektron raqamli imzo nimaga kerak va undan foydalanish 
muddati qancha?
Misol uchun, uning yordamida bugun Yagona bportal orqali 
ko‘rsatilayotgan 240 dan ziyod interaktiv xizmatlardan foydalanish 
mumkin. 
ERI kaliti foydalanuvchisi o‘zining kalitidan 24 oy muddat mobaynida 
foydalana oladi. Uni uzaytirish uchun siz elektron raqamli imzo kalitini 
olingan Ro‘yxatga olish markaziga murojaat qilishingiz zarur. 
Elektron raqamli imzo kimlarga beriladi?
ERI kalitlarning sertifikatlari yuridik va jismoniy shaxslarning 
murojaatlari bo‘yicha beriladi. Murojatt qilgan shaxs ro‘yxatdan utish va 
ERI kalitining sertifikatini olish uchun soliq xizmatlari organlarida hisobda 
turishi zarur (soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami -STIRbo‘lish kerak) 
Elektron raqamli imzoni qayerdan olish mumkin?
Bugungi kunga kelib, 6 ta rasmiy davlat ro‘yxatidan o‘tgan (amaldagi) 
elektron raqamli imzo kalitlarini ro‘yxatga olish markazlari faoliyat yuritib 
kelmoqda: 
o 
Davlat soliq qo‘mitasi huzuridagi Yangi texnologiyalar ilmiy-axborot 
markazi; 
o 
Markaziy bank Xavfsizlik va axborotni muhofaza qilish departamenti; 
o 
Davlat bojxona qo‘mitasi; 
o 
Fan-texnika va marketing tadqiqotlari markazi “UNICON.UZ” Davlat 
unitar korxonasi; 
o 
Moliya vazirligi huzuridagi Axborot-hisoblash markazi Davlat unitar 
korxonasi; 
o 
“INTELLECT SOFT” xususiy korxonasi. 
Siz shu markazlardan biriga murojaat qilishingiz mumkin.