5-mavzu: nuklein kislotalar. Ularning kimyoviy tarkibi. Nukleozid va nukleotidlar. Dnk va rnk larning tuzilishi. Ularning strukturasi. Reja

Nuklein kislotalarning tuzilishi
Nuklein kislota molekulalari nukleotidlarning polimerlanishi natijasida hosil bo‘lgan polinukleotid zanjirlardan tashkil topgan.
Nuklein kislotalar kimyoviy tuzilishi, bajaradigan funksiyasi va hujayrada joylanishiga ko‘ra ikkita guruhga bo‘ladi: ribonuklenik kislota (RNK) va dezoksiribonuklein kislota (DNK), ular quyidagi jadvalda keltirilgan.

	DNK	RNK
Purin asoslari	Adenin Guanin	Adenin Guanin
Pirimidin asoslari	Sitozin Timin	Sitozin Uratsil
Uglevod komponentlari	Dezoksiriboza	Riboza
Anorganik moddalar	Fosfat kislota	Fosfat kislota
Hujayrada joylanishi	yadroda	Sitoplazmada
Bajaradigan funksiyasi	Irsiy belgilarni saqlash va avloddan-avlodga o‘tkazish	Oqsil biosintezida ishtirok etadi.

Nuklein kislotalar molekulasidagi nukleotidlar bir-biri bilan fosfat kislota orqali birikadi. Fosfat kislota har doim bir nukleotid tarkibidagi riboza (dezoksiriboza)ning uchinchi uglerod atomi bilan, ikkinchi nukleotid tarkibidagi riboza (dezoksiriboza)ning beshinchi uglerod atomi bilan bog‘ hosil qiladi va buni quyidagi sxemada ko‘rish mumkin:

Nuklein kislotalarning molekulyar massasiga qarab, tarkibidagi nukleotidlar soni har xil bo‘ladi.